DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, televizyonlar, haber siteleri ve gazetelerden yaklaşık 20 genel yayın yönetmeni ile İstanbul’da bir araya geldi.

Babacan, CHP, İYİ Parti, DEVA, Saadet Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin bir araya geldiği 6’lı masa ve ülke gündemine ilişkin soruları yanıtladı.

Ali Babacan’ın konuşması ve sorulara verdiği yanıtlar, özetle şöyle:

" Türkiye dünyadaki gelişmelerden kopuk, kendi iç krizleriyle uğraşıyor"

“İlk kez genel yayın yönetmenleri ile böyle bir toplantı yapıyoruz.  Ülkemizin içinde bulunduğu kritik döneminde yararlı bir görüşme olacağını düşündük.

Pandemi sonrasında enteresan bir dönemden geçiyoruz. Büyük ekonomilerin yeniden dengeleme çabaları her ülkeyi ilgilendiriyor. ABD, AB ve Japon merkez bankalarının zor yönettiği dönemden geçiyoruz. Atılan adımlarla resesyon tehlikesinin de konuşulduğu bir dönem.

Pandeminin üzerine gelen Rusya-Ukrayna Savaşı riskleri artırdı. Ama Türkiye maalesef paralel bir evrende yaşıyor, iç sorunlarla meşgul. Pandemi öncesindeki otoriter liderlik furyası vardı, hâlâ bitmiş değil. Bazı ülkelerde çözüm hâlâ oralarda aranıyor. Bazı ülkelerde ise demokrasinin tekrar inşa edilmesi tercihinde.

Avrupa’daki aşırı sağ ve dışlayıcı milliyetçilik sorun olarak önümüzde duruyor. Rusya-Ukrayna savaşı sonrasında "birliğimiz önemliymiş" duygusu oldu, Avrupa Siyasi Topluluğu ve NATO’nun genişlemesi konuşuldu.

Türkiye maalesef dünyadaki gelişmelerden kopuk, kendi iç krizleriyle uğraşıyor. Dış meseleler sadece iç politikada prim yapma ihtimaliyle ele alınıyor. Diplomasi cehaletinin tabana vurduğu bir dönemden geçiyoruz. Bu durum da, başta Doğu Akdeniz’deki gelişmeler olmak üzre, Türkiye'nin doğal haklarını bile kaybetmesine yol açıyor. Şeffaflıktan uzak kötü yönetim, kötü ekonomi, eğitim, işsizlik, yoksulluk, enflasyon olarak geri dönüyor.”

"Biraz daha hızlı çalışmamız gereken bir dönem"

“Diğer konumuz 6'lı Masa. Diğer partilerle ortak çalışmalardan biri parlamenter sisteme geçişti. Biz eylem planları arasında parlamenter sisteme geçiş çalışmamıza numara vermedik,  diğer partileri bekledik. Daha sonra masaya koyduk, masadan bir mutabakat belgesi çıktı. Yüzde 95'i bizimkiyle örtüşür. İlk ürün oldu 6'lı masada.

Şu anda bu dokümandaki hedeflerin kanun diline dökülmesi, anayasa değişikliğine yansıtılması çalışmaları sürüyor.Seçimlerden sonra anayasa değişikliği paketini hemen sunacak bir hazırlığımız var. 6'lı masanın bir başka konusu seçim güvenliği.

2 Ekim’de 2. tura başlayacağız Sayın Kılıçdaroğlu’nun ev sahipliğinde. Seçime yaklaştığımız için biraz daha hızlı çalışmamız gereken bir dönem olacak.

Birinci turda kazanmak istiyorsak hiçbir parti tek başına yapamaz, demek ki ortak adaylık modeliyle bu işi götürmek zorundayız. Mevcut Cumhurbaşkanı da MHP desteği olmasa 1. turda kazanamazdı.”

"Ortak adaydan önce yol haritası ve temel politika belirlenmesi gerekiyor"

“Ortak aday belirlenmeden önce (parlamenter sisteme) geçiş sürecinin yol haritası ve temel politika alanlarında asgari müştereklerin belirlenmesi gerekiyor. Temel politikalarda asgari müşterekler ortak adayın yol haritası olacak.

Mevcut sisteme göre seçilen Meclis ülkeyi parlamenter sisteme geçirene kadar nasıl yönetecek? Yürütme erkinin katılımcılık anlayışıyla ve yetki paylaşımı yapılarak kullanılması gerekiyor. Bu iki prensibi karşılayacak bir yol haritası gerekiyor.

Seçilecek ortak aday, ‘Cumhurbaşkanı olarak tek imzayla aklıma geleni yapayım’  diyemeyecek, istişare ve yetki paylaşımıyla çalışacak.

Temel politika alanlarında asgari müşterekler önemli. Eylem planlarında olduğu gibi, temel  alanlarda ortak cumhurbaşkanı adayının bir söylem birliği içinde olması lazım. Mesela göç sorunu, ekonomik sorunlar konularında… Bu şunun için önemli; ortak adaya ilk günden itibaren sorular sorulacak. Kendi görüşleri, ortak adaylığını destekleyen partilere ters düşebilir. Ama sorular üzerine "Ben partiye sorayım" derse de vatandaşın güvenini kazanmakta zorlanır. Dolayısıyla, temel politika alanlarında asgari müştereklerde mutabakat önemli.

6'lı masanın bundan sonraki sürecinde, anlattığım bu gündem maddelerinin (geçiş sürecinin yol haritası ve temel politikalarda asgari müşterekler üzerinde mutabakat) önemli olduğuna inanıyoruz. Bunlar ‘ne yapılacağının’ cevabı, ondan sonra ‘kim’ sorusuna geliyoruz.”

"Aday masa dışından da olabilir"

“(Ortak cumhurbaşkanı adayı 6’lı Masa’dan çıkar mı, sorusu üzerine) Bugün itibarıyla her seçeneğe açığız. 6 genel başkandan biri de olabilir, başka isim de olabilir. Aday konusu 6’lı Masa’da da konuşulmadı, biz partimizde konuşmadık. Bizim sıralamamıza göre, önce ne yapacağımızı konuşalım, sonra adayı. Parlamenter sisteme geçiş süreciyle ilgili bizim 6 ay öncesinden paylaştığımız bir şablon vardı. Her partinin kendi çalışması masada konuşulacaktır. Mesela Cumhurbaşkanı’nın yetkileri önemli, bu yetkiler bir süre kullanılmalı mı, nasıl kullanılmalı, karar verilmesi gereken bir konu.

Cumhurbaşkanı yetkilerinin kullanılması konusunda istişare, yetki devri nasıl olacak. Cumhurbaşkanı’nın düzenleme yetkileri var; kararnameler, kararlar var, atama yetkileri var. Üst düzey yetkililerden il müdürlerine kadar atama yetkileri Cumhurbaşkanı’nda. Mesela Merkez Bankası Başkanı’nı nasıl atayacak? Bu yetki paylaşımı nasıl olacak?

Temel politika alanlarıyla ilgili 6 parti beraber nasıl çalışacak. Biz bu mekanizmanın nasıl olması gerektiğini çalıştık, bir hafta on gün içinde bitecek. Her parti bunları teknik olarak çalışmalı. Tabii ciddi bir hukuk nosyonu gerekiyor, özellikle anayasa hukuku ve idare hukuku konularında.

Beraber çalışma iradesine ilişkin çalışma, 6 parti de hazır olduğunda başlar. Asgari müşterekler konusunda test yaptık aslında tam mutabakat sağladık. Temel politikalarda anlaştığımız hususları açıklarız.

(Soru üzerine) Ortak aday dışarıdan, genel başkanlar dışında biri olursa, mesela göç konusunda başka fikri varsa söyler, dinleriz. Biz bu konuları çalışıyoruz. Hazırlıklar iyi olursa çabuk yürürüz.

Koalisyon protokolü süreci prosedürü var. Dışardan biri ortak aday olursa gerçekten farklı, önemli fikirleri varsa gelir söyler.

Anlattığım mutabakat çalışmaları, ileride olabilecek ihtilafları bugünden önleme çabası.

Sonra vatandaş, ‘Demokrasi dedik bunları destekledik, ama ülkeyi yönetemediler’ diyebilir.

“Şimdiden aday ismi açıklanması çok riskli”

“(Ortak adayın netleşmemiş olması sizi siyasi olarak zorlamaya başladı mı, insanlardan isim önerisi geliyor mu? Anayasa değişikliği sonrası tekrar seçim olacak mı, soruları üzerine)

Şart değil. Bu da karar verilecek bir konu.

İsim konusunda baskı hissetmiyoruz. Aday isminin şimdiden açıklamasının son derece riskli olacağını, ciddi karışıklık olacağını düşünüyoruz. Şu anda kamuoyunda ismi az ya da çok tartışılan isimler değişiyor. Geçen sene çok tartışılan isimler bu sene değişti.  Yine değişir. Bize de çarşıda pazarda çeşitli isimler söylüyorlar. ‘Vakti değil’ diyoruz.”

"Ortak aday olmayabilir"

“(Ortak aday konusunda uzlaşma olmazsa ne olacak, sorusu üzerine) Olmaya da bilir! A planımız elbette ortak aday. Türkiye için doğrusunun bu olduğuna inanıyoruz. Ama olmazsa ne yapacağımızı şaşırmayacağız. Adayda uzlaşma olmazsa da altına imza attığımız taahhütlere uyarız. Mesela, ortak aday olmasa da seçim güvenliği için birlikte çalışırız. Uzlaşma olmazsa kendi adayımız olacağını söylemiştik.”

“(Dış politikaya ilişkin soru üzerine) Hükümetin dış politikada yaptıkları ve yapmadıklarının kahir ekseriyetinde ‘Bana içerde prim yaptırır mı yaptırmaz mı, içerdeki havayı değiştirir mi’  düşüncesi var. ‘Dış politika’ demiyorum çünkü politika yok, o nedenle dış ilişkiler diyorum.

Şanghay peşinde koşmanın hiçbir tutarlılığı yok. İçerdeki yalnızlık, çaresizlik karşısında ‘Bak dünya liderleriyle fotoğraf verebiliyorum’ çabası bunlar. Peki sonuç ne; Türkiye menfaatine ne sağladık, ne elde ettik?

Central Park'ta dolaşmak için (Erdoğan BM toplantısı için bulunduğu New York’ta gitmişti / T24) Amerika'ya gitmek değil mesele, biz bakanlıktayken sonuç odaklı çalıştık. 2008’de Dışişleri Bakanlığım döneminde Güvenlik Konseyi’ne üye seçiminde 192 ülkenin 151'inin oyunu aldık. Temsilcilere başkentlerinden talimat geliyor ama oy verme anında vicdanıyla başbaşa. Zihinlerini, beyinlerini, gönüllerini de kazanmamız gerekiyordu. Latina Amerika, Pasifik, Afrika ülkelerine anlatmamız gerekiyordu. Çünkü bir strateji vardı. Daha sonra Türkiye tekrar denedi, çok kötü çuvalladı, 30-40 oy çıktı. Bu işleri ‘ben ben’ demeden nasıl yapacağınızı planlayacaksınız. ‘Ben ben’ deyince de kafaya çekiç iniyor.

Dış politikada ulusal çıkarlar ile ilkeler/değerler var. İkisini de gözettik biz.

" HDP ile diyalog kanallarımız açık"

(HDP meselesi hiç mi gündeme gelmedi 6’lı Masa’da, sorusu üzerine) Hayır, bu son turda gündeme gelmedi. Gündemimizde geçiş sürecinin yol haritası ve temel politikalar vardı. Daha önce HDP gündeme geldi, son turda gelmedi. Ama biz HDP ile ayrıca görüşüyoruz. Partimiz kurulduktan sonra genel başkanlar da genel başkan yardımcıları da görüştü. HDP ile diyalog kanallarımız açık, henüz işbirliği alanımız yok. (HDP ile ilişki) 6’lı Masa'nın mutabakatla götürebileceği bir şey olmayabilir. Altı parti var, hepsinin ayrı ayrı politikaları var.”