Abdülkadir Selvi, Hürriyet Gazetesi’ndeki köşesinde Erdoğan-Esed görüşmesine ilişkin ihtimalleri değerlendirdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Suriye ile istihbarat servisleri düzeyindeki görüşmelerin sürdüğünü açıkladığını ve “Esed’le görüşür müsünüz?” sorusuna “Vakti saati geldiğinde biz Suriye’nin başkanı ile de görüşme yoluna gidebiliriz” diye yanıt verdiğini hatırlatan Selvi, “Sisi ile görüşmeden sonra gözler Erdoğan-Esed görüşmesine çevrildi. Peki bu görüşme yapılacak mı? Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından sonra Esed’le görüşme yadsınmıyor, tam aksine “zamanlama meselesi” deniliyor. Erdoğan-Esed görüşmesi 2023 seçimlerinden önce mi yapılacak yoksa seçimlerden sonraya mı kalacak? İki liderin görüşmesinin seçimlerden önce yapılabileceği belirtiliyor” dedi.

İstihbarat diplomasisi

Selvi, yaşananları ‘istihbarat diplomasisi’ olarak tanımladı.

“Sisi’den sonra Esed’le görüşme konusuna da bir konsept meselesi olarak bakılıyor. Bu hem de Ortadoğu gibi krizlerin kol gezdiği bir coğrafyada uygulanıp, başarılı sonuç alınmış bir konsept. Bu konseptin adı ise istihbarat diplomasisi olarak tanımlanıyor” diyen Selvi yazısına şöyle devam etti:

Erdoğan-Esed buluşmasına Putin’in ev sahipliği yapması bekleniyor

“Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir dönem ilişkilerimizin gergin olduğu Suudi Arabistan veliaht Prensi Selman ve Birleşik Arap Emirlikleri veliaht Prensi Şeyh Zayed ile görüşmüştü. Erdoğan, Sisi ile Katar Emiri Şeyh Temim’in ev sahipliğinde el sıkışmıştı. Erdoğan, Esed görüşmesi için de Rusya Devlet Başkanı Putin’in ev sahipliği yapması bekleniyor.”

“KAZANIMLARIMIZI HAZMETME DÖNEMİ

1. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iç ve dış politikadaki en önemli özelliği çözüm odaklı olmasıdır.

2. Erdoğan’ın, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır’la yaşanan sorunların kronikleşmemesi, yeni sorun alanları yaratmaması ve ABD ve Yunanistan gibi üçüncü ülkeler tarafından kullanılmaması için, çözüm odaklı adımlar atması şaşırtıcı değil.

ESED’LE GÖRÜŞMENİN ZEMİNİ

3. Öğrenilmiş çaresizlik yaşayan muhalefet bunu U dönüşü olarak yorumlasa da Erdoğan’ın attığı adımlar dış politik kazanımlarımızı hazmetme ve bir statükoya kavuşturma çabası olarak değerlendiriliyor.

4. Erdoğan, Suriye konusunun kangrene dönüşmemesi, daha fazla maliyet üretmemesi, sınırımızın öte yanında bir terör devleti kurulmaması ve yabancı güçlerin kaşıyacağı bir yumuşak karın olmaması için çözüm süreci başlattı.

5. Rusya-Ukrayna savaşının da etkisiyle Putin, iki ülke arasında yaşanan sorunların çözümü için Suriye rejimi ile doğrudan ilişki kurulmasını önerdi.

Grand strateji

6. Esed’le görüşme konusu bir konseptin parçası olarak değerlendiriliyor. Bu konsept ne? Türkiye’nin bir dönem ilişkilerinin kötü olduğu Suudi Arabistan, BAE ve Mısır’la ilişkilerin düzeltilmesinin arkasında, “Grand Strateji”nin yattığı söyleniyor. Grand Strateji’nin gereği olarak gri alanların yönetilmesi, kriz konularının ortadan kaldırılması ve sorunlu ilişkilerin düzeltilmesi gerekiyor. Grand Strateji’nin, en önemli enstrümanı ise istihbarat ve arka kapı diplomasisi.

7. Bu stratejinin olumlu sonuçları Suudi Arabistan, BAE ve Mısır’la ilişkilerde alındı. Şimdi sıra Suriye ile ilişkilerin düzeltilmesine geldi.

LİDER DİPLOMASİSİ

8. Erdoğan, uluslararası sorunlarda arka kapı diplomasisini etkin bir şekilde kullanan bir lider. Erdoğan, bunu lider diplomasisi olarak tanımlıyor. İktidara geldiğinde İsrail ile Filistin arasında ve İran’a BM’nin uranyum zenginleştirmesinde arabuluculuk yapmıştı. Rusya-Ukrayna savaşında, tahıl koridorunda, esir değişiminde arabuluculuk misyonunu etkin bir şekilde kullanıyor.

SURİYE SÜRECİ

9. Yukarıda ayrıntılı bir şekilde bu işin bir strateji sonucu olduğunu anlatmaya çalıştım, neden? Çünkü “Suriye ile ne olacak?” “Erdoğan Esed’le görüşecek mi?” sorularının yanıtı burada yatıyor.

10. Evet, Erdoğan kendisi de açıkladığı gibi Esed’le görüşecek. Bunun için şartlar olgunlaştırılmaya çalışıyor. Peki bu nasıl olacak? Suudi Arabistan’la, Birleşik Arap Emirlikleri ile, Mısır’la nasıl olduysa öyle olacak. Çünkü bu konseptin dördüncü halkası Suriye deniliyor. Suudi Arabistan ve BAE ile ilişkiler arka kapı diplomasisi ile olgunlaştırıldıktan sonra sıra devlet başkanlarının el sıkışmasına gelmişti.

PUTİN’İN EV SAHİPLİĞİNDE

11. Erdoğan, Mısır Devlet Başkanı Sisi ile dünya kupasının açılış törenleri için bulunduğu Katar’da görüşmüştü. O görüşmeye Katar Emiri Şeyh Temim ev sahipliği yapmıştı. Erdoğan’ın Suriye Devlet Başkanı Esed’le yurtdışındaki bir toplantıda görüşmesi bekleniyor. Rusya Devlet Başkanı Putin’in, organize edeceği bir toplantıda Erdoğan ile Esed’i bir araya getirmek istediği konuşuluyor.

12. Erdoğan-Esed görüşmesinin 2023 seçimlerinden önce olabileceği söyleniyor.

SİSİ’NİN MANGO SUYU

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Sisi ile görüşmesi son dönemlerin en şaşırtıcı gelişmesi olmuştu. Ancak bir anlık buluşmanın arkasında MİT Başkanı Hakan Fidan’ın ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun yürüttüğü istihbarat ve arka kapı diplomasisinin büyük payı var.

Erdoğan-Sisi görüşmesinin bir de magazin boyutu var.

Bir süre önce Cumhurbaşkanı Erdoğan, Külliye’deki toplantılarında bakanlara ve AK Parti yöneticilerine üst üste mango suyu ikram etmiş. Mango suyunun hikmeti sorulunca, “Sisi gidip gelenlerle bize mango suyu gönderiyor” diye açıklama yapmış.

Görünen o ki, Sisi kapıyı mango suyuyla açmış.”