TÜPRAŞ yine zirvede

İstanbul Sanayi Odası'nın hazırladığı ''Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2019 Araştırması''nda Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ) ilk sırada yer alırken, Ford ikinci, Toyota üçüncü oldu. "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2019 Araştırması"nı sonuçlarını İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan açıkladı. Zirvede, 87 milyar 949 milyon lira üretimden satışla yine TÜPRAŞ yer aldı. Ford 37 milyar 71 milyon lirayla ikinciliğini, Toyota 25 milyar 851 milyon lirayla üçüncülüğünü korudu. Oyak Renault da 24 milyar 635 milyon lira üretimden satışla dördüncü oldu. Böylece ilk dört şirket değişmedi. İSO 500 araştırmasına bu yıl ilk kez katılan Star Rafineri 20 milyar 831 milyon liralık üretimden satışla listeye beşinci sıradan girdi. Sanayi devlerinin büyüme performansı yavaşladı Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu, 2018'de 878 milyar lira olan üretimden satışlarını 2019'da yüzde 16,4 artırarak 1 trilyon liranın üzerine çıkardı.  2017'deki yüzde 33,2 ve 2018'deki yüzde 34,5'lik oranlar ile kıyaslandığında 2019 yılındaki artış son üç yılın en düşük rakamı olarak dikkat çekti. Bir başka anlatımla sanayi devlerinin büyüme performansı yavaşladı. Toplam sanayi ihracatının yüzde 42'si ilk 500 şirketten İSO 500'ün ihracatı da yüzde 2,4 artışla 73,5 milyar dolar oldu. Listede 30 yıl önce ihracat yapan firma sayısı 409 iken, son yıllarda bu rakam 450'ler bandını aştı ve 2019'da 463'e çıktı. İSO 500'ün Türkiye sanayi ihracatı içindeki payı yüzde 42 oldu. Faaliyet karı 2,8 puan geriledi Geçen yıl iç talebin daralması ve dış talep koşullarının zorlaşması nedeniyle sanayi kuruluşları, maliyet artışlarını satış fiyatlarına yeterince yansıtamadı, fiyatlarda indirime gitti. Bu nedenle faaliyet karında da önemli bir gerileme ortaya çıktı. Finansman giderleri yüzde 33,4 düştü Finansman giderleri yüzde 33,4 düşüşle 96 milyar liradan 64 milyar liraya inerken, finansman giderlerinin faaliyet karı içindeki payı da yüzde 88,9'dan yüzde 69,3'e geriledi. Sanayi kuruluşları 2018 yılında elde ettikleri karın neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmışken, 2019 yılında finansman giderlerinin faaliyet karı üzerindeki baskısı azaldı. Yapılandırmalar ile kısa vadeli borçlar azaldı Mali borçlardaki artış hızı, geçen yıla göre yavaşlasa da reel olarak büyüme eğilimini sürdürdü. Ancak 2018'de yüzde 45,3 olan kısa vadeli mali borçların toplam mali borçlar içindeki payı, 2019'da yüzde 41,4'e indi. Uzun vadeli mali borçların payı da yüzde 58,6'ya çıktı. Katma değerde yüksek teknoloji yoğunluklu payı yükselişte Teknoloji yoğunluklarına göre yaratılan katma değer dağılımında, 2019'da en yüksek payı yüzde 40 ile düşük teknoloji yoğunluklu sanayiler aldı. Orta-düşük teknoloji yoğunluklu sanayilerin payı ise 5,4 puan azalarak yüzde 29,6 oldu. Orta-yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı yüzde 22,2'den yüzde 23,5'e yükseldi. Yüksek teknoloji yoğunluklu sanayiler grubunun payı yüzde 5,3'ten yüzde 6,9'a ulaştı. En büyük 100 sanayi kuruluşu

2019	2018	Kuruluşlar	Üretimden satışlar (Net) (TL)
1	1	TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.	87.949.306.283
2	2	Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.	37.070.563.066
3	3	Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş.	25.850.659.907
4	4	Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş.	24.635.365.339
5	-	Star Rafineri A.Ş.	20.831.490.442
6	6	Arçelik A.Ş.	18.618.318.252
7	5	TOFAŞ Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.	17.214.311.459
8	7	İskenderun Demir ve Çelik A.Ş.	16.391.885.570
9	-	-	-
10	8	Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş.	14.146.073.159
11	15	Aselsan Elektronik San. ve Tic. A.Ş.	12.591.587.725
12	10	Hyundai Assan Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.	10.903.560.018
13	11	Çolakoğlu Metalurji A.Ş.	10.338.694.378
14	12	Mercedes-Benz Türk A.Ş.	9.943.691.164
15	-	-	-
16	9	İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş.	9.803.127.248
17	13	PETKİM Petrokimya Holding A.Ş.	9.233.405.399
18	22	TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.	8.677.894.242
19	33	EÜAŞ Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü	8.515.825.488
20	17	BSH Ev Aletleri San. ve Tic. A.Ş.	8.359.211.422
21	14	Vestel Elektronik San. ve Tic. A.Ş.	7.834.471.752
22	18	Aygaz A.Ş.	7.096.871.977
23	21	Vestel Beyaz Eşya San. ve Tic. A.Ş.	6.973.646.070
24	20	Tosçelik Profil ve Sac Endüstrisi A.Ş.	6.821.596.719
25	25	Unilever San. ve Tic. T.A.Ş.	6.450.827.343
26	23	KARDEMİR Karabük Demir Çelik San. ve Tic. A.Ş.	5.947.670.908
27	19	Borçelik Çelik San. Tic. A.Ş.	5.833.302.956
28	24	Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamulleri A.Ş.	5.590.822.991
29	26	Sarkuysan Elektrolitik Bakır San. ve Tic. A.Ş.	5.280.678.279
30	45	Yıldız Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş.	5.240.529.005
31	28	Bosch San. ve Tic. A.Ş.	5.235.877.230
32	29	Eren Enerji Elektrik Üretim A.Ş.	5.142.855.672
33	37	Eti Gıda San. ve Tic. A.Ş.	5.064.201.391
34	39	Enerjisa Enerji Üretim A.Ş.	4.788.222.730
35	32	Assan Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.	4.735.845.003
36	27	Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü	4.599.424.093
37	42	Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı	4.440.145.122
38	-	Eti Bakır A.Ş.	4.403.956.126
39	47	Hayat Kimya Sanayi A.Ş.	4.218.086.172
40	31	Milangaz LPG Dağıtım Tic. ve San. A.Ş.	4.183.924.272
41	30	Kroman Çelik Sanayii A.Ş.	4.011.288.457
42	35	Yücel Boru ve Profil Endüstrisi A.Ş.	3.965.914.426
43	65	Nadir Metal Rafineri San. ve Tic. A.Ş.	3.883.238.111
44	46	Kastamonu Entegre Ağaç San. ve Tic. A.Ş.	3.828.375.148
45	50	Coca-Cola İçecek A.Ş.	3.790.697.383
46	41	AKSA Akrilik Kimya Sanayii A.Ş.	3.722.101.899
47	34	Baştuğ Metalurji Sanayi A.Ş.	3.707.832.143
48	53	Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu	3.651.639.428
49	44	Konya Şeker San. ve Tic. A.Ş.	3.544.617.111
50	40	Philsa Philip Morris Sabancı Sigara ve Tütüncülük San. ve Tic. A.Ş.	3.426.968.235
51	61	BMC Otomotiv San. ve Tic. A.Ş.	3.396.379.700
52	70	Toros Tarım San. ve Tic. A.Ş.	3.386.939.367
53	51	İpragaz A.Ş.	3.360.533.727
54	56	BRİSA Bridgestone Sabancı Lastik San. ve Tic. A.Ş.	3.355.657.610
55	36	İzmir Demir Çelik Sanayi A.Ş.	3.307.473.850
56	48	Türk Traktör ve Ziraat Makineleri A.Ş.	3.294.932.820
57	58	SÜTAŞ Süt Ürünleri A.Ş.	3.241.113.611
58	59	Banvit Bandırma Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.	3.235.759.055
59	38	Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.	3.152.360.314
60	69	MAN Türkiye A.Ş.	3.118.994.638
61	43	Diler Demir Çelik Endüstri ve Ticaret A.Ş.	3.000.674.477
62	55	MMK Metalurji San. Tic. ve Liman İşletmeciliği A.Ş.	2.953.852.140
63	60	İçdaş Elektrik Enerjisi Üretim ve Yatırım A.Ş.	2.952.193.096
64	84	Kazan Soda Elektrik Üretim A.Ş.	2.923.368.100
65	62	ASAŞ Alüminyum San. ve Tic. A.Ş.	2.908.037.114
66	86	Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş.	2.894.895.278
67	71	Soda Sanayii A.Ş.	2.790.339.777
68	77	Sasa Polyester Sanayi A.Ş.	2.758.588.277
69	67	Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş.	2.707.591.115
70	122	Trakya Cam Sanayii A.Ş.	2.683.580.577
71	54	Kaptan Demir Çelik Endüstrisi ve Ticaret A.Ş.	2.667.090.370
72	64	Yazıcı Demir Çelik Sanayi ve Turizm Ticaret A.Ş.	2.655.120.810
73	72	Tosyalı Toyo Çelik A.Ş.	2.636.427.236
74	81	Tatmetal Çelik San. ve Tic. A.Ş.	2.573.533.611
75	82	JTI Tütün Ürünleri Sanayi A.Ş.	2.539.723.345
76	57	Modern Karton San. ve Tic. A.Ş.	2.534.389.060
77	85	ROKETSAN Roket San. ve Tic. A.Ş.	2.527.326.947
78	91	Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü	2.513.343.408
79	73	Bosch Termoteknik Isıtma ve Klima San. Tic. A.Ş.	2.495.028.779
80	52	Borusan Mannesmann Boru San. ve Tic. A.Ş.	2.488.733.974
81	88	Atakaş Çelik San. ve Tic. A.Ş.	2.483.990.268
82	80	Gülsan Sentetik Dokuma San. ve Tic. A.Ş.	2.454.739.502
83	74	Posco Assan TST Çelik Sanayi A.Ş.	2.424.295.327
84	-	-	-
85	102	Anadolu Cam Sanayii A.Ş.	2.340.298.608
86	100	Kipaş Mensucat İşletmeleri A.Ş.	2.329.540.170
87	92	Bunge Gıda San. ve Tic. A.Ş.	2.308.164.629
88	90	Atlas Enerji Üretim A.Ş.	2.283.175.406
89	76	Namet Gıda San. ve Tic. A.Ş.	2.258.116.827
90	133	Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (M.K.E.K.) Genel Müdürlüğü	2.219.654.630
91	93	Abalıoğlu Yem-Soya ve Tekstil Sanayi A.Ş.	2.186.330.736
92	49	Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş.	2.182.370.896
93	-	-	-
94	115	Tusaş Motor Sanayii A.Ş.	2.174.890.126
95	98	Petlas Lastik San. ve Tic. A.Ş.	2.172.402.158
96	96	Sanko Tekstil İşletmeleri San. ve Tic. A.Ş.	2.146.184.392
97	97	Abdi İbrahim İlaç San. ve Tic. A.Ş.	2.141.053.054
98	87	Goodyear Lastikleri T.A.Ş.	2.101.064.225
99	99	Autoliv Cankor Otomotiv Emniyet Sistemleri San. ve Tic. A.Ş.	2.098.945.656
100	-	BEYPİ Beypazarı Tarımsal Üretim Pazarlama San. ve Tic. A.Ş.	2.077.503.219