Gölbaşı’nda yaşayan 65 yaşındaki Hamit Hayran, 30 yıldır yumurta kabuğuna işlediği benzersiz eserlerle sanat yaratıyor. 1988 yılında teknisyen olarak çalıştığı Gazi Üniversitesi'nde, yüksek gerilim hattından geçen 35 bin voltluk akıma kapılarak ortopedik engelli kalan Hamit Hayran, çalışamadığı 4 yıl boyunca baba mesleği olan marangozluktan ilham alarak 'Yumurta Kabuğu Oyma Sanatı’na adım attı.
Ömrünün yarısını mesleğine adayan Hamit Hayran 30 yıldır devam ettirdiği sanatıyla tanışma yıllarını şöyle anlattı:
“İş kazası nedeniyle engelli kaldım, ayağa kalkamadım. Fakat bir ailem vardı, iki kızım vardı. Zorluklar içinde başarılı olabilmek için kendime bir güven sağlamam gerekiyordu. Ben dilenmeyi tercih edenlerden olmadığım için, oturduğum yerde 'ne yapabilirim' diye düşünürken başladım bu güzel sanata. 1990 yılında kendi yapmış olduğum aletlerle 'Yumurta Kabuğu Oyma Sanatı'na yöneldim. Sabır sanatına, ruh ve bedeni dinlendiren arındıran sanata… Defalarca kırarak, uğraşarak ama üzülmeden yılmadan, bıkmadan bu güzel sabır sanatını 30 yıl devam ettirdim.”
“Sanat, yumurtanın zarını çıkarmakla başlıyor”
Sanatın inceliklerinden bahseden, yumurtayı işlemenin yanı sıra üzerine bir hattat gibi çizim yaptığını ifade eden Hayran, “Her yumurtanın kendine has bir özelliği vardır. Mikron kalınlıkları vardır. Bunların içinde en küçük yumurta Hint bülbülü; en büyüğü de devekuşu yumurtasıdır. Ben genellikle Hint bülbülü, güvercin, kaz ve devekuşu yumurtasını işliyorum. Çünkü bu yumurtalarda motif kendini daha iyi gösteriyor. Yumurtanın ilk önce alt kısmının orta merkezinden delik açıp içini şırınga ile boşaltıyoruz. Bu sanatta en zoru başlangıçtır. Her yumurtanın açılan deliğinden iç zarını çıkartmak zorundasınız. Sanat burada başlıyor. 300’e yakın kursiyerim var. Birebir çalışmamıza rağmen daha zarı çıkarabilen olmadı. Zarı çıkardıktan sonra yıkayıp kurutuyoruz. Bize gelen talep doğrultusunda insanların hayallerini resmediyoruz ve yumurtaya işliyoruz.” dedi.
Yetenek Sizsiniz programında Gölbaşı Sevgi Çiçeği’ni işledi
Yetenek Sizsiniz programına çıkarak 'Yumurta Kabuğu Oyma Sanatı’nı Türkiye’ye duyurmanın gururunu taşıdığını söyleyen sanatçı Hayran, “Dünyaya bu güzel sanatı duyurduk. Yetenek Sizsiniz yarışmasına çıktım. Birinci turda ceylan ve yavrusunu işledim. Üç evetle ikinci tura çıktım. Çok mutlu oldum çünkü bu sanatın güzelliğini daha iyi anlatmam gerekiyordu. İkinci turda da Gölbaşı’nın Sevgi Çiçeği’ni anlattım, onu işledim. En güzeli Gölbaşı’nı Türkiye’ye duyurduk. Yumurta Kabuğu Oyma Sanatı’nı da dünyaya duyurduk. Bu sanatı anlatmak da zor çünkü bağımlı-bağımsız çizgilerle, mikron kalınlığındaki bir yumurta kabuğunu işliyorsunuz.” ifadelerini kullandı.
11 bin 827 delikli yumurta ile Guinness Rekorlar Kitabı’na aday oldu
Dünya Yumurta Sanatı Ansiklopedisi’ne giren ilk Türk olduğunu söyleyen Hamit Hayran, “Sanatın sınırsızlığını bilenlerden olduğum için güzel duyguları bu yumurtanın üstüne nakşetmem gerekiyordu. Bunlara devam ederken Dünya Yumurta Sanatı Derneği’ne üyeliğim kabul edildi. Dünya Yumurta Sanatı ansiklopedisine 301. sıradan giren ilk Türk oldum. Orada yapılan çalışmaları gördüğümde benim başlatmış olduğum bu sanatın farklılığını gördüm." şeklinde konuştu.
Hayran şöyle devam etti: "2018 yılında Pakistanlı bir kardeşimin tavuk yumurtasının üstüne 7 bin 500 delikli çalışmasını gördüm. Bir Türk zanaatkâr olarak ben de yumurtaya 8 bin 708 delik delerek dünya birinciliğini aldım. Bu sabır sanatında sınırsızlığı kabul ettiğim için kendimi yenilemem gerekiyordu. Zaman geçtikçe Selçuklu motiflerini işlemeye ve insanları hayallerini gerçekleştirmeye başladım.2020 yılında Guinness Rekorlar Kitabı için bir kompozisyon dahilinde hem sanatımı hem de benim duygularımı anlatan bir eser yaptım. Bir yumurtanın üstüne 11 bin 827 tane delik delerek Allah lafzını işledim. Kültür Bakanlığımızın desteğiyle Guinness Rekorlar Kitabı’na başvuru yapıp sanatımızı dünyaya duyuracağız. Ayrıca bakanlığımız Yumurta Kabuğu Oyma Sanatı’nı unutulmaya yüz tutmuş sanatlarımızın arasına koydu.”
“Arkamda bu sanatı devam ettirecek insanlar bırakmak isterim”
Sanatını ileriye götürmek için elinden geleni yaptığını anlatan Hayran şöyle konuştu:
“Türkiye’de unutulmaya yüz tutmuş bu sanatı ne kadar duyurmaya başlasanız da arkanızda insan eseri bırakmanız gerekiyor. Gölbaşı'nda başlattığımız kurslarımıza Türkiye genelinden 300’e yakın öğrenci katılıyor. Birebir geliyorlar günübirlik ya da haftalık olarak. Gelemeyenlere de görüntülü olarak onlara sanatımızı anlatıyoruz. Bu sanatı daha iyi ileriye götürebilmek için elimizden geleni yapıyoruz. ‘Bu sanata destek var mı?’ diye sorarsanız ben kurum ve kuruluşlardan bu sanatın elinden tutmalarını isterdim. Bu sanatı ben başlattıysam arkamda da bu sanatı devam ettirecek güzel insanlar bırakmak isterim.”
