Ticaret Bakanlığı, geçtiğimiz haftalarda konut satışlarında taksit sınırını kaldırırken, taşıt satışlarında 60 aya kadar taksit imkanı getirdi. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın üzerinde çalışma yürüttüğü ekonomik reform paketine göre vergide kriterlerin değişmesi gündemde. Buna göre ikinci el araçların noterdeki alım satım işlemlerinde binde 5 oranında vergi uygulanması düşünülüyor. Otonomi ve MASFED Basın Direktörü Korhan Önder, yaşanan son gelişmeleri Ankara Masası’na anlattı.
“120 bin ve altındakilere şu anda 60 aya kadar vade yapılıyor”
Gündeme gelen taksitli araç satışı hakkında detaylı bilgiler veren Önder, “Sektörde hali hazırda bazı kurumsal firmalar taksitli araç satıyordu. Burada şu ayrımı yapmamız lazım. Taksitli yani senetli araç satışı farklı bir şeydir, taşıt kredili araç satışı başka bir şeydir. Ya da kredi kartına taksit başka bir şeydir. Bunu tüketicilerimiz maalesef karıştırıyorlar. Bugün taşıt kredisi dediğimiz krediler maksimum 36 ay yani 3 yıla kadar verilebiliyor. Kredi kartına ise zaten belirli taksitler yapılıyor ama şu anda bizi arayan tüketiciler 60 aya kadar kredi kartına taksit yapmak istiyorum ya da 60 aya kadar taşıt kredisi istiyorum gibi taleplerle geliyorlar. Şu anda böyle bir şey yok. Bu uygulama daha önce de vardı yani senetli taksitli araç satışı malum kamuoyunda da sık sık yer alan büyük firmalar tarafında uygulanıyordu. Buna bir standart ve düzenleme getirildi. 120 bin ve altındakilere şu anda 60 aya kadar vade yapılıyor. Onun dışında 120 bin ile 300 bin arasında 48 ay, 300 bin ile 750 bin arasına 36 ay ve 750 binden yukarısına da 24 aya kadar vade yapılıyor.” şeklinde konuştu.
“2-3 ay geciktiğiniz zaman araca rehin konulur ve trafikte yakalama kararı çıkartılır”
Taksitli araç uygulamasını kimlerin daha çok tercih ettiğine değinen Korhan Önder, “Normalde bankalarda kredi skalasında eksi puanda olan, raporları düşük olan veya hali hastada yakın zamanda kredi çekmiş ve kredi limiti kalmayan tüketiciler kullanıyorlar. Yani çok da başvurulan bir metot değil. Bunun sektöre yansıması nasıl olur diye, belki soracaksınız. Şu anda hali hazırdaki satışların yüzde 70’i, yüzde 80’i taşıt kredisi veya nakitle oluyordu. Yüzde 10-15 bareminde bu tip satışlar şu anda devam etmekte. Tabii psikolojik bir rahatlamadır bu. Taksit sayısı bollaştıkça bir rahatlama olur. Üzerine basa basa söylemek istiyorum, bu taşıt kredisi ya da kredi kartı taksiti değil, senetli satışlarda. Bunda da mesela 1-2 ay olabilir ama 2-3 ay geciktiğiniz zaman senetli araç satışlarında, araca rehin konulur ve trafikte yakalama kararı çıkartılır. Mesela 150 bin liralık bir araç beğendiniz. Buna vade farkı konur. O firma size bu aracı 200 bin liraya, 250 bin liraya satar. Vade ne kadar yükselirse üzerine konulan miktar artar. Nadir de olsa bunu da tercih eden tüketiciler var. Kredi raporu olumsuz olan, nakdini başka şeyde değerlendirmek isteyen ve çok daha yeni kredi çekmiş, bankadan kredi alamayacak durumda olup ama nakdi olan veya bu parayı başka şekilde değerlendirmek isteyen tüketiciler için de bir seçenektir.” ifadelerini kullandı.
“İlk devir işlemi sırasında binde 5 oranında ücret alınması söz konusu”
Ekonomik reform paketine göre düzenlenen, ikinci el taşıt satışındaki vergi kriterlerini detaylandıran Önder, “Yeni bir düzenleme söz konusu. Taslak halinde kamuoyuna yansıdı, yürürlüğe girmiş değil. Biz de bekleyip göreceğiz. Burada sıfır araç alındıktan sonra ilk kez ikinci ele düştüğü anda yani ilk devir işlemi sırasında binde 5 oranında ücret alınması, ücret kesintisinin olması söz konusu. Binde 5 de, 100 bin liralık bir arabada 500 TL'ye tekabül eder. Malum Kovid-19 döneminde fahiş fiyatlar oldu. Otomobil fiyatlarında yükselmeler meydana geldi. Maalesef her sektörde olduğu gibi bu sektörde de fırsatçılar türedi. Bunlar al-satçı ya da spot dediğimiz kişiler. Karaborsaya düşen araçları hemen alıyor, elinde tutuyor ve 20,30 bin fazlasıyla satıyor. Araç zaten yok diye tüketici hemen almak istiyor. Bu da piyasayı yükseltiyor açıkçası. Bir anlamda bunun da önüne geçebilmek ve kayıt dışılığı azaltmak adına yapılan bir uygulama. Şu anda dediğimiz gibi yürürlüğe girmedi. Girmesi planlanıyor.” dedi.
“Fiyatlar dip durumda, nakdi olan tüketiciler; zaman bu zamandır…”
Sıfır ve ikinci el araç satışı konusunda piyasayı değerlendiren Önder, “Her sene zaten ekim, kasım aylarından itibaren ikinci el otomotiv sektöründe fiyatlarda, satışlardaki durgunluk olur. Bunun sebebi de sıfır araçların çok cazip kampanya yapmaları ve bankaların tüketicilere imkanlar sunması. Tabii sıfır almak varken niye ikinci de yönelirsiniz değil mi? Her zaman zaten bu dönem böyleydi ama geçen seneden bir doyuma ulaşmıştı otomotiv sektörü. Şimdi biz Ramazan bayramıyla beraber ilkbahar ve yaza girişle beraber sektörde yeniden bir hareketlenme bekliyoruz. Bunda da birkaç sebep var. Her ne kadar normalleşme süreci başlasa da tabii ki yeniden kapanmalar oluyor. Ama insanlar bu süreçte artık toplu taşıma iyice korkar hale geldiler. Veliler öğrencilerini araçlarla götürmek istiyor. Geçen sene yaz tatiline çıkamadık, birçok kişi çıkamadı. Bu sene gerekli önlemleri alıp artık herkes bir yerlere gitmek isteyecek. Bu da bir araç talebinin doğrultacak. Ne olur ne biter bilemiyoruz ama normalde beklentimiz şu anda ikinci el fiyatları dip yapmış durumda. Durgunluktan dolayı yüzde 10, 15 fiyatına göre indirimler var ama daha da fiyatlar inmez. Çünkü bu araçlar da satıcıların sermayeleri yani X kişisi bu aracı 150 bin liraya almış, 170 bin lira ilan koymuş bunu maksimum 165 bine satabilir. 150 bin veya daha altına satması gibi bir şey zaten ticaretin doğasına aykırı, zarara girer ve batar. Dolayısıyla zaten fiyatlar dip durumda. Nakdi olan tüketiciler; zaman bu zamandır. 2 ay, 3 ay daha bekleyelim diye bir düşünceye bence girmesinler. Zira şuanda 2020 modelleri de tükenmek üzere.” şeklinde konuştu.
“Sıfır araçlara talep çokluğu karşılanmayabilir”
Konuşmasında çip sıkıntısına da değinen Önder, “Bu çipler Uzakdoğu'da üretiliyor. Global markaların çoğu da çiplerini uzak doğu firmalarından alıyor. Dolayısıyla şu anda çip tedarikindeki sıkıntıdan dolayı, ülkemizde de 4-5 marka, Avrupa'da da 4-5 marka fabrikalarını iki hafta üç hafta kapattı. Bu sıkışmaya sebep olacak ve geçen sene yaz başındaki tabloyu maalesef görebiliriz. Yani sıfır araçlara talep çokluğu karşılanmayabilir bu da ikinci ile doğrudan bir akma ve ikinci elinde doğal olarak fiyatların yükselmesine sebebiyet verecektir diye düşünüyorum.” dedi.
