Üniversite eğitiminde azami süre nedeniyle binlerce öğrencinin eğitim hayatları tehlikeye girdi. YÖK tarafından 2014 yılında yürürlüğe giren karara göre, azami eğitim süreleri 2 yıllık bölümler için 4 yıl, 4 yıllık bölümler için 7 yıl, 5 yıllık bölümler için 8 yıl, 6 yıllık bölümler için ise 9 yıl olarak belirlendi. Ancak kanunun yürürlüğe girdiği tarihin 26 Kasım olması ve bu tarihin üniversitelerin güz döneminin ortasına denk gelmesi ise kafaları karıştırdı.
Azami öğrenim süresi dolan öğrenciler bu kararın neye dayanarak verildiğini ve hukuki olarak izlenmesi gereken yolları araştırmaya başladı. Avukat Seda Gözüm Canbolat, öğrencilerin azami öğrenim süresi hakkında merak ettiği tüm soruları Ankara Masası’nda yanıtladı.
YÖK’ün azami süre kararı
Avukat Seda Gözüm Canbolat, “2547 sayılı kanunda azami eğitim süreleri 2 yıllık bölümler için 4 yıl, 4 yıllık bölümler için 7 yıl, 5 yıllık bölümler için 8 yıl, 6 yıllık bölümler için ise 9 yıl olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla 4 yıllık bir bölümü ele alırsak, 2013 yılında ilk kaydını yaptıran bir öğrencinin azami eğitim süresi 7 yılın sonunda biteceğinden ve 2020 yılı itibariyle süreyi doldurmuş olacağından ilişiğinin kesilmesine karar verilmesi beklenir 44. Madde baz alındığında. Ancak kanunda yapılan değişiklikle kanunun geçici 67.maddesi uyarınca “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte yükseköğretim kurumlarında kayıtlı olan öğrenciler bakımından azami sürelerin hesaplanmasında, daha önceki öğrenim süreleri dikkate alınmaz.” Yürürlük tarihi 26.11.2014 olan bu hüküm dikkatten kaçmamalıdır. Az önceki örneğimizi bu hüküm çerçevesinde uyguladığımızda 2013 yılında ilk kaydını yaptıran öğrenci, kanunun yürürlük tarihi olan 26.11.2014 tarihinde ilk kaydını yaptırmış gibi düşünülerek, 7 yıl bu süreden başlatılacak. Dolayısıyla azami süre 26.11.2021 tarihinde bitecek. Ancak 26 Kasım tüm üniversitelerin güz dönemlerinin ortasına denk geliyor. Güz dönemi başında mı ilişik kesilecek yoksa güz döneminin bitmesi mi beklenecek? İşte asıl sorun burada başlıyor. Üniversitelerin pek çoğu inisiyatif alarak güz döneminin başında ilişik kesme kararı verdiler.” diye konuştu.
“Bazı üniversiteler senato kararıyla bahar yarıyılını başlangıç olarak kabul ettiler”
Azami sürenin sonu için güz döneminin sonunu veya bahar döneminin başlangıcını esas alan üniversitelerin olup olmadığı sorulması üzerine Canbolat,”Evet var. Sabancı Üniversitesi, ODTÜ, KTO Karatay Üniversitesi, Karabük Üniversitesi bunlardan birkaçı. Bu üniversiteler, aldıkları bir senato kararıyla azami öğrenim sürelerinin hesaplanmasında 2014-2015 Eğitim Öğretim yılını bahar yarıyılı başlangıç olarak kabul ettiler.” yanıtını verdi.
Öğrenciler hukuki olarak ne yapmalı?
Üniversitelerin birbirinden zıt kararlar almasının bir eşitsizlik, hukuka aykırılık içerdiğini söyleyen Canbolat, öğrencilerin hukuki olarak izlemeleri gereken adımlar hakkında bilgi verdi.
Canbolat, “İlişik kesme kararının öğrenilmesinden itibaren 60 gün içinde, ilişik kesme kararını veren üniversiteye “idari işlemin iptali davası” açmaları gerekmektedir. Davayı açarken muhakkak “yürütme durdurma talepli” olarak açılmalıdır ki eğer hakim yürütmeyi durdurma kararı verirse dava sonuçlanıncaya veyahut yeni bir ara karar verilinceye kadar yürütme durdurma kararı dolayısıyla verilen ilişik kesme kararı askıya alınacağından öğrenci kaydını yaptırıp derslere devam edebilsin. Bu konuda yetkin bir meslektaşımdan destek almalarını tavsiye ederim.” şeklinde konuştu.
“Öğrenciler yürütme durdurma kararıyla eğitime devam edebilir”
Davanın öğrenci adına olumsuz sonuçlanması halinde ise öğrencinin yürütme durdurma kararıyla eğitimine devam edebileceğini söyleyen Canbolat, öğrenci dönem sonunda başarı sağlarsa, artık müktesep yani kazanılmış hakkının varlığından söz edilebileceğini belirtti. Bu sebeple öğrenci aleyhine karar verilememesi gerektiğini vurgulayan Canbolat, “Velev ki aleyhe bir karar verildi, o halde üst mahkemeye başvurularak kazanılmış hak iddiasıyla birlikte dava dilekçesinde öne sürülen hukuka ve kanuna aykırılıklar yinelenir, kararın lehe dönüşmesi beklenir.” ifadelerini kullandı.
Avukat Seda Gözüm Canbolat, azami sürelere ilişkin Danıştay tarafından verilen ve öğrencilerin lehine olan emsal bir kararın mevcut olduğunu da hatırlattı.
Konuyu çözüme kavuşturmak için ne yapılmalı?
Azami süreler hakkında 01.10.2021 tarihinde YÖK’ün Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği aracılığıyla bir duyuru yayınladığından söz eden Canbolat,”Ancak duyuruyu ne öğrenciler ne de üniversiteler yorumlayabildi. Bu duyuru açık ve net bir şekilde yazılmadığı için şu an üniversitelerin birçoğu da nasıl bir yol izleyeceklerini bilmiyor, öğrenciler hiç bilemiyor.”dedi.
Konu hakkında çözüm önerilerini de aktaran Canbolat, şöyle konuştu:
“Üniversitelerimiz YÖK’e bağlı dolayısıyla YÖK’ten gelecek anlaşılır bir açıklamayı bekliyorlar aslında. Çözüme gelince, hem üniversitelerin bu tür davalarla uğraşma külfetinden kurtulması, hem de öğrencilerin öğrencilik stresi dışındaki stresleri yaşamadan hukuka uygun şekilde eğitim- öğretimlerine devam etmeleri için, Sabancı Üniversitesi gibi, Karabük Üniversitesi gibi üniversitelerin azami süre hesabına ilişkin vermiş oldukları kararların örnek alınarak YÖK tarafından anlaşılır ve açıklayıcı bir karar alınması ve bu kararın bir an önce üniversiteler ve öğrencilere duyurulması gerektiği kanaatindeyim.”
