Döviz kurundaki ani iniş çıkışlar, ara materyalleri yüzde 90 ithal olan diş hekimlerini derinden etkiledi. Konu hakkında Ankara Masası'na konuşan, Türk Dişhekimleri Birliği Genel Başkanı Ahmet Tarık İşmen, "Diş hekimliği tamamen dövize bağlı çalışmaya çalışan bir meslek grubu. Pakistan, Çin ve Avrupa ülkeleri menşeili ürünler var. Bu yaklaşık olarak 20 yıldır bir şekilde kendini regüle etmiş bir işlemdi. Yıllık döviz artışına göre diş hekimleri de fiyatlarını, Türk Dişhekimleri Birliğinin belirlediği fiyatlar üzerinden belirler ve bir sonraki yılın fiyatlarını yapardı. Dövizdeki ani dalgalanmalar diş hekimliği sektöründe de ciddi anlamda sıkıntılar yaratıyor. Bu sıkıntılardan bir tanesi vatandaşın hizmete ulaşımını kısıtlayan fiyat artışları yansımaya başladı. Çünkü aldığımız ürünleri uyguladığımız halkımız, muayenehanelerden ya da kamudan hizmet alıyor. Bu son döviz artışıyla birlikte de fiyatlarda yüzde 100’ün üstünde artış oldu." şeklinde konuştu.
"Ne yazık ki bu piyasa kilitlendi"
Piyasanın kilitlendiğini söyleyen
Ahmet Tarık İşmen, "Türk Diş Hekimleri Birliği, 2022 yılının fiyatını belirlerken optimum bir rakam alır. Yani 6 aylık bir ortalama alınır. Bir sonraki döviz nerede oturur ona göre bir fiyat belirlenmesi yapılır. Merkez Bankasının açıkladığı bir rakam vardı. Biz tabi bunu krizden önce konuşabiliyorduk. Yılsonu hedefini buçuk lira olarak belirlemişti. Biz de yaklaşık olarak 12- 14 lira aralığında bütün yılın ortalamasını hesaplayarak bir fiyat tespitinde bulunduk. Ancak çok ani bir çıkışla bizim ortaya koyduğumuz fiyatın hizmeti sunan meslektaşlarımıza ciddi mağduriyet yaşatacağı ortaya çıktı. Daha önemli bir sorun da var. Hizmete sunmak için kullandığımız materyalleri almak zorunda olduğumuz dental sektör piyasası var. Ne yazık ki bu piyasa kilitlendi." ifadelerini kullandı.
"Dalgalanma sürecinin geçmesini bekliyoruz"
Kilitlenmenin sebebine değinen İşmen, "Piyasadaki insanların aldıklarını satma ya da sattıkları zaman yerine koyma ile ilgili kararsızlıkları kitlenmeye yol açıyor. Bununla ilgili de muhatabımız Diş Malzemeleri Sanayici ve İşadamları Derneği (DİŞSİAD) var. Onlarla acil iki toplantı gerçekleştirdik. Kurun bir yerde sabitlenmesi gerektiği yönünde talepte bulunduk. İkincisi de temin konusunda dernek üyelerinin malı vermeme gibi bir yola gittiği ile ilgili duyumlar vardı. Tabii ki herkes kendini korumak zorunda ama diş hekimi de vatandaşa sağlık hizmeti sunmak zorunda. Mal bulamama konusunun bazen onulmaz ve geri dönülmez sıkıntılara yol açtığını biliyoruz. Bunu DİŞSİAD ile çözmeye çalışıyoruz ama ne yazık ki bu sefer de tersine bir iniş gerçekleşti. 18 liralara kadar çıkan dolar 10 liralara kadar düştü, yine piyasa kilitlendi. Meslektaşlarımız gereğinden fazla ürüne yöneldi, talepte bulundu ama sektör bunu karşılayamamaya başladı. Dövizde mi kararlılık olmadığı için bu dalgalanma sürecinin geçmesini bekliyoruz." dedi.
İşmen şöyle devam etti: "Dövizin yükselmesi ülke için, bütün girdiler için çok büyük bir sıkıntı ama stabil olmaması daha büyük bir sıkıntıya yol açıyor. Dolar düşünce diş hekimi mal almak için hamle yapıyor ama dolarda 18’leri görmüş sektör de satmamaya çalışıyor. Dolar çıkınca da diş hekimi alamıyor. Tabii ki sektörün bir kısmında da vadeli ya da opsiyonel satışlar vardır. Bunlar da tamamen kilitlendi ve burada da Türk Dişhekimleri Birliğinin tüketici hakem heyeti devreye girerek işi çözmeye çalışıyor. Çünkü sonuçta akite dökülmüş birtakım işlemler de gerçekleştirilemez oldu."
"Eldivende hala sıkıntı var"
Pandeminin devam eden sıkıntılarını anlatan Başkan İşmen, "Tek sağlayıcısı Güney Asya olan latekse bağlı ürünlerde erişim sorunu olması en büyük gündemlerden bir tanesi. Eldiven, aspiratör ucu gibi plastik ham maddeden ürüne dönüşen ürünler var. Bunlarda hala çok ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Fiyat oynaklığı durulmuyor, ürün de yok. Pandeminin en başından beri en büyük sıkıntı eldiven ve maskeydi. Maske Türkiye’de üretilmeye başlandı ama latekse bağlı eldiven üretimi yapan tek ülke Malezya olduğu için stabil olmayan kur alım sıkıntısı yaratıyor. Malezya'dan yüklenen gemi neredeyse Akdeniz'e girecekken 1 dolar daha fazla verene doğru rota çeviriyor." diye konuştu.
"Türkiye implantı ihraç eder hale geldi"
"Sektörün en büyük girdilerinden bir tanesi olan implant fiyatlarında da dalgalanmaya bağlı sıkıntılar oluşuyor" diyen İşmen, "Sonuçta yüksek kalitede ürünler bunlar. Çok yüksek kalitede yerli ürünler üretiliyor. Diş hekimlerinin yabancı üründen, yerli ürüne doğru bir kayması söz konusu oldu. Sonuçta 300-400 euroya aldığınız bir implantı şimdi satın alıp uygulayamazsınız. Şanslıyız, çok yüksek kalitede yerli üretimimiz var. Türkiye implantı ihraç eder hale geldiği için buradan sıkıntıyı biraz atlatıyoruz." dedi.
İşmen sözlerini şöyle noktaladı: "Burada önemli olan Türkiye'nin, aynı implant sektöründe olduğu gibi yerli üretimin desteklemesi ve dışa bağımlılıktan kurtulup kendi katma değeri yüksek ürünlere dönmesi gerekiyor. Bunun içinde mutlaka teşviklere ihtiyaç var. Onun için ciddi yatırımlara ihtiyaç var. Bu ciddi yatırımlarla da çok büyük girdilerin olacağını implant sektöründe gördük. Cerrahide kullandığımız kemik materyalleri de ülkemizde üretilmeye başladın ve ihraç ediliyor. Yüksek katma değer, yüksek teknoloji yönelmemiz gereken alanlar burası. Türkiye’de üretilemeyecek hiçbir ürün yok."
