Dış Politika Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Bağcı, Joe Biden yönetiminin Cemal Kaşıkçı raporunu, S-400 tartışmalarını ve darbe girişimiyle gözlerin yeniden çevrildiği Ermenistan'daki son durumu Ankara Masası Genel Yayın Yönetmeni Gökhan Gökyıldırım'a değerlendirdi.
Cemal Kaşıkçı raporuyla birlikte ABD yönetiminin bazı isimleri sildiğini ve veliaht Prens Muhammed bin Selman'a herhangi bir yaptırım getirmediğini ifade eden Bağcı, Amerikan yönetimi sözcüsünün "İlişkide bulunduğumuz ülkelerin devlet başkanlarına yaptırım koyma gibi bir geleneğimiz yok." dediğini aktardı.
"Aslında yapabilirler" diyen Bağcı, Rusya Savunma Bakanlığı'na getirilen yasakları hatırlatarak Joe Biden'ın sınıfta kaldığını söyledi.
Emri verenin Prens Selman olduğu yönünde kesin bir karara varmış bulunmalarına rağmen herhangi bir yaptırıma gidilmemesini Amerika'nın Suudi Arabistan'dan vazgeçemeyeceğinin bir göstergesi olarak değerlendiren Bağcı, "Amerika Birleşik Devletleri'nin özellikle Körfez ülkeleri ile olan ilişkilerinde hem mühimmat satışında önemli bir müşteri olması hem de Suudi Arabistan’ın paralarını kontrol etmesi, bu coğrafyada iyi geçinmesini de beraberinde getiriyor. Biden’ın bu çizgiden çıkacağını düşünmüyorum." dedi.
S-400 ve yeni strateji
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın ABD ile yaşanan S-400 gerilimine yönelik 'Girit modeli' önerisinde bulunduğunu ancak Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın "Gündemimizde değil" şeklindeki açıklamasını hatırlatan Bağcı, "Bunu bir geri adım olarak değerlendirmek lazım. Çünkü Savunma Bakanı’nın Girit modeli konusunda getirdiği bir öneriydi. Yanlış anlaşılan bir şey değildi. Açık ve net söylediği ortada." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin Girit modelinin yürümeyeceğini görerek ayrı bir stratejiye geçtiğini savunan Bağcı, "Bu çatışmacı bir politikaya doğru gidiyor. Yani biz S-400’leri aldık, onlardan vazgeçmeyiz politikası demektir. İster istemez Türkiye ile ABD arasındaki S-400 gerginliği artacaktır. Amerikalıların bu konuyla ilgili geri adım atacağını düşünmüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin S-400’ler nedeniyle çıkarıldığı F-35 programına dönmek için lobi faaliyetine başladığını, basına yansıyan rakamlara göre 750 bin dolar para ödendiğini söyleyen Bağcı, "Başarılı olup olamayacaklarını bilemiyorum. Türkiye S-400 konusunda ısrarcı olursa F-35 programına dönmek çok zor olacak. Bir tıkanıklığa ve gerginliğe doğru gidiyoruz. Şu aşamada bunun nasıl aşılacağını söylemek çok zor. Önümüzdeki günlerde gelişmelere bakacağız. Ama Türkiye’nin Girit modelinde geri adım atması bu açıdan ilginç." şeklinde konuştu.
"Paşinyan bedel ödemek zorunda"
Ermenistan'da Paşinyan'ın iktidarda kalmak için her yolu deneyeceğini kaydeden Bağcı, "Putin'le Paşinyan arasında bir kimya uyumu yok. Zaten Paşinyan,Aliyev, ve Putin bir araya geldiklerinde en çok azarı yiyen kişi Paşinyan oluyordu. Paşinyan gidince nasıl bir politika takip eder sorusu var. Yukarı Karabağ’lı özellikle siyasal anlamda çok güçlü olan aşırı milliyetçi kişilerin, iktidara geldiklerini görüyoruz. Bu önemli bir sorun. Aşırı milliyetçilik Ermenistan'ın açılmasını, ekonomik olarak gelişmesini engelleyen bir yaklaşım." diye konuştu.
Türkiye ve Azerbaycan'ın kapılarını açmaya hazır olduğunu dile getiren Bağcı, "Türkiye böyle bir karar çıktığında 24 saat içerisinde kapıları açar. Zaten her şey hazır durumda. Sadece operasyonel hale getirilmesi gerekir. Çok faydalı olacağını düşünüyorum. Türkiye'de 100 binden fazla çalışan Ermeni var. Bu insanlar Türkiye'de önemli işler yapıyorlar. Türkiye, Ermenistan ilişkilerinden ziyade Gürcistan, Azerbaycan ve Ermenistan bu coğrafyada güzel projeler yapabilirler. Tıpkı Hollanda, Belçika ve Lüksemburg'un yaptıkları gibi. Yani zenginleşme ihtimalleri çok fazla." açıklamasında bulundu.
Paşinyan'ın ise bir bedel ödemek zorunda olduğunu ekleyen Bağcı, şu şekilde devam etti: Birinin faturayı ödemesi lazım ama nasıl ödeyecek, ne zaman ödeyecek o halen şu an açık bir sorun. Önümüzdeki günlerde tekrar ısınır diye düşünüyorum. Genelkurmay Başkanı'nı görevden alınmasını önermesi Devlet Başkanı Sarkisyan'ın tavrı burada çok önemli olacak. İşin ilginç yanı Ermenistan'da demokratik bir geleneğin olduğunu da söylemek lazım. Aşırı milliyetçiler de, muhalifler de, hükümet yanlısı olanlar da gösteri yapabiliyor. Ülke karıştı. Kazanı kepçeyle karıştırırsınız ya böyle üzerinde yağ tutmasın diye ve içindeki şeyler biraz bütün maddeler karışsın diye onun gibi bir şey. Ermenistan şu anda kazan ,Rusya kepçe.
