Rusya Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Salih Yılmaz, Ankara Masası'nda dış politika gündemine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
ABD'nin Türkiye hakkında bir karar verdiğini belirten Yılmaz, ülkede "Türkiye'de hükümeti değiştireceğim" görüşünün hakim olduğunu söyledi. Yılmaz, ABD'nin problemli konularda ortaya sunduğu teklifleri kabul etmesi durumunda Türkiye'nin sömürge devleti olacağını dile getirdi.
Olası Suriye operasyonunu Rusya üzerinden değerlendiren Yılmaz, "Türkiye'nin operasyonu olacaktır. İşbirliği içerisinde olursa Rusya, Suriye'de rahat eder. Rusya Kriz halinde olursa Türkiye yine operasyon yapar ama Rusya, Suriye'de rahat edemez." dedi.
Yılmaz, Suriye'nin toprak bütünlüğü içinde 21. yüzyıla girmesinin mümkün olmadığını ekledi.
Yılmaz'ın konuşmasından satır başları şöyle:
Pentagon Sözcüsü Kirby'nin açıklaması
ABD'nin yaptığı açıklamalar Suriye'deki durumu çerçevesinden çıkarmaya yönelik. Suriye'deki durum DAEŞ'den ibaret değil. Ortada ABD'nin de terör örgütü olarak tanıdığı PKK var. ABD bu unsuru baskı aracı olarak kullanabilmek, o bölgede bir devlet oluşturabilmek için bir strateji yürütüyor.
Kirby'nin açıklamasında tezat var. Türkiye, Suriye'de DAEŞ'le mücadele edebilmek için teklifte bulunmuştu. TSK, Rakka'ya kadar sürecek bir operasyon konusunda teklifte bulunmuştu. ABD'nin tercihi ise terör örgütü ile işbirliği yapmak oldu.
"Türkiye'nin sömürge devleti olması anlamına geliyor"
ABD, Türkiye ile ilgili bir karar vermiş zaten. ABD'yi bu karardan çevirebilmek için bir iktidarın olması lazım. AK Parti böyle bir iktidar olmadığına göre ABD de böyle bir iktidarı seçim yoluyla sürecin başına koyabilmek için strateji yürütüyor. ABD zaten bunu gizlemiyor. "Biz Türkiye'nin Rusya ile olan ilişkilerinden rahatsızız. Rusya ile işbirliğini biz yaparız ama siz yapamazsınız" diyor.
Türkiye'de AK Parti ne kadar iyi niyetli olsa da, ABD ile uzlaşmacı tavır gösterse de inisiyatifin ABD'de olduğunu bilerek davranmamız gerekiyor. ABD burada bir karar vermiş. "Türkiye'deki hükümeti değiştireceğim ve yeni gelen hükümetle yeni bir perspektifte bir süreç oluşturacağım." Bu süreç Rusya'ya ve Çin'e yakın olmayacak. Onlar "Bizim isteklerimiz bunlar. Yerine getirirseniz süreç normale döner" diyorlar. Ancak Türkiye'nin bunları yapması Türkiye'nin sömürge devleti olması anlamına geliyor.
ABD'nin Türkiye'den istekleri
Suriye'de PKK, YPG'yi kabul edin diyorlar. Bunların devletleşmesi için aranızda bir süreç oluşsun diyorlar. Onlar da biliyor ki, Türkiye'nin kabul etmemesi durumunda PYD'nin orada yaşaması mümkün değil. Türkiye'nin, Rusya ile ilişkilerini sıfırlayacak bir program koymasını istiyorlar. Türkiye'nin Kırım konusunda daha aktif olmasını da istiyorlar.
Rusya'da Türkiye'ye ait tek bir politika olduğunu söyleyemem. Rusya'da bir de Suriye'deki askerlerin yürüttüğü bir strateji var. Türkiye'nin diplomasi anlamında değil de oradaki Rus askeri strateji ile bir problemi var. Burada bir anlaşmazlık var. Rusların toptan yaklaşımcı bir tavırla Suriye politikalarını yürütüyorlar. "TSK, 20 bin HTŞ'ya operasyon yapsın" diyorlar. Böyle bir şey mümkün değil. Bunların tamamı terörist ama bir taraftan da PKK/PYD var. Rusya bunlarla görüşüyor. Esad rejimi ile PKK/PYD arasındaki görüşmelerde Rusya arabulucukuk yapıyor.
Suriye'deki operasyon konusunda Türkiye, Rusya'nın kararını bekliyor. Rusya, PYD ile Esad rejimi arasında arabulucuk yapıyor. Görüşmelerin ikinci etabı var. Bizim hedef olarak gördüğümüz bölgelerin tamamını Esad rejimine devrinin müzakeresi var.
El-Bab ve Afrin bölgesi özgürleştirildikten sonra önemli bir nüfus Tel Rıfat bölgesine doğru kaydı. 150-200 bin civarında dağınık bir nüfus var. Rusya, Türkiye'nin bu nüfusu almasını istiyor. Rusya bu nüfusun yüzde 70-80'inin Halep'e ya da Rakka'ya göç edeceğini düşünüyor. Böylece PKK/PYD'nin inisiyatifi altına gelecekler. Burada Rusya, Türkiye'ye kabul edemeyeceği tekliflerde bulunuyor.
Türkiye'nin olası Suriye operasyonu
Rusya ile işbirliği içerisinde ya da Rusyasız, Türkiye'nin operasyonu olacaktır. Rusya ile işbirliği içerisinde olursa Rusya, Suriye'de rahat eder. Rusya ile bir kriz halinde olursa Türkiye yine operasyon yapar ama Rusya, Suriye'de çok rahat edemez. Süreci götüremeyecektir. Rusya, Suriye'de Türkiye ile yakın ilişkilerde olursa Rusya'nın hem Suriye'de hem de Doğu Akdeniz'deki varlığı uzun süreli olabilir.
Suriye'nin toprak bütünlüğü çerçevesinde 21. yüzyıla girmesi mümkün gözükmüyor. Suriye bir şekilde parçalanacak gibi gözüküyor. ABD de bunu istiyor.
