Eski Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Süreyya Serdengeçti, Türkiye Sosyal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı’nın (TÜSES) düzenlediği “Ekonomide Gidişat Nereye” başlıklı toplantıda konuştu.
Ekonomiye yönelik değerlendirmelerde bulunan Serdengeçti, resmi rakamlarda dahi yüzde 20’ye dayanan enflasyonun utanç verici olduğunu ve bu şekilde yaşanamayacağını belirtti.
128 milyar dolarlık döviz satışının kime yapıldığı sorulan Serdengeçti, iki noktaya işaret etti.
Serdengeçti’nin konuşmasından satırbaşları şöyle:
“Fiyat istikrarı açısından 20 yıl öncesinin koşullarındayız.
Merkez Bankası'nın açıkladığı tahminler uzun zamandır tutmuyor. Ciddiyeti kalmamış. Burada bir kredibilite, bir inandırıcılık sorunu var.
Enflasyon 2004 yılında tek haneye düştü. Bundan cesaret alarak 2006 başında liradan altı sıfır atıldı. Utançtan kurtulduk. Görev sürem dolduğunda enflasyon yüzde 8.1'di.
Enflasyon düşmeden faizlerin düşmesi mümkün değildir. Enflasyon yüksek olursa faiz de yüksek olur.
Enflasyon ile büyüme ilişkisi anlaşılmak istenmiyor. Enflasyon yüzde 4'e inmeden sürdürülebilir büyüme olmaz. Kendimizi aldatmayalım.
Enflasyon ile işsizlik arasındaki ilişki de iyi anlaşılmıyor. İşsizliğin yapısal nedenleri var. En iyi dönemlerde bile yüzde 9'un altına inmedi.
Enflasyon ortamında sabit gelirliler kendilerini koruyamıyor. Maaşı cebine koyduğu andan itibaren kırpılarak gidiyor. Burada ahlaki bir sorun var.
128 milyar dolarlık döviz satışı
Küresel kriz sonrasında 2009 yılında döviz geliri olmayan şirketlere dövizle borçlanma yetkisi verdiler. Şirketler de borçlandı. 2018’de duvara tosladık. Bunu düzeltmeye çalıştılar. Dövizler, açığı olanlara satıldı. Şirketlerin dış borcunda ve döviz açık pozisyonunda 70 milyar dolardan fazla azalma meydana geldi. Demek ki satışın yarısı buraya gitti.
Aynı dönemde hanehalkının döviz varlığı 63 milyar dolar arttı. Ancak hanehalkı dövizle borçlanamıyor ve döviz açığı yok. Uygulanan politikalara güven kalmadığından dolayı döviz aldılar. Satılan dövizlerin yarısı da döviz fazlası olan hanehalkına gitti diye kabul edebiliriz.
Bu satışlarda saydamlık sorunu var. Swaplar her ay açıklanırken bilanço dışına çıkarıldı. 2016’dan itibaren bu bilgi akışı kesildi. Niye saklıyorsunuz ki, açıklayın. Yapılan protokolü açıklayın. Bu satışı niye yaptınız? Amacınıza ulaştınız mı? 128 milyar dolar satış meselesi saydamlık eksikliğinden çıktı.”
