Tüm dünyayı etkisi altına alan ve hayatın doğal akışını bozan koronavirüs nedeniyle kısıtlamalar devam ediyor. En sık görülen sağlık sorunlarından biri ağız ve diş hastalıkları olarak görülüyor. Bu sebeple sosyal mesafe hayatımızın en önemli unsuru olmuşken diş hekimleri bireylerle yoğun temasa maruz kalıyor. Ankara’da birçok diş hekimliği tedavilerini durdurmak zorunda kalırken Başkent Hastanesi’nde tedaviler devam ediyor. Peki bu dönem diş hekimleri nasıl önemler alıyor, diş tedavi süreçleri nasıl işliyor ve hastaların nelere dikkat etmesi gerekiyor? Merak edilen tüm soruları Başkent Üniversitesi Ağız Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Hazal Karslıoğlu Ankara Masası’na anlattı.
"Yoğun olarak hasta bakmaya devam ediyoruz"
Ülkede görülmeye başladı andan itibaren diş hekimleri olarak ne yapacaklarını bilemediklerini söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Hazal Karslıoğlu, pandeminin ilk zamanlarındaki durumu hatırlattı. Karslıoğlu, “Hasta sayımız ilk başlarda azaldı. Kısıtlamaların ilk başladığı tarihte esnek çalışma saatleri ile hastaneye gelmeye ve hasta bakmaya başladık. O zamanlar bir dönem sadece acil hastalarımıza baktık. Bunlar travma nedeni ile gelen, yüzünde şişliği olan, şiddetli ağrısı olan, radyoterapi ve kemoterapi alması planlanan ya da almakta olan ve organ nakli planlanan hastaların tedavileri, medikal sorunları için dental konsültasyon istenilen hastalardı. Sonrasında ne kadar süreceğini ön göremediğimiz için tekrar rutine döndük. Şu an biz hastane olarak tekrar yoğun bir şekilde hasta bakmaya başladık.” dedi.
"Diş hekimliği, enfeksiyon riskine en yüksek düzeyde maruz kalan meslek grubudur"
Diş hekimlerinin risk altındaki olduğunun altını çizen Dr. Öğretim Üyesi Hazal Karslıoğlu şu ifadeleri kullandı: “Diş hekimliği; hastalarla yüz yüze yakın temasla çalışan, çalışma sırasında sıklıkla tükürük, kan ve dişeti oluk sıvısı gibi vücut sıvılarına maruz kalan ve kullandığı hızlı dönen, hava ve su ile çalışan aletler ile yapılan işlemlerle, solunum ve damlacık yoluyla bulaşan enfeksiyon riskine en yüksek düzeyde maruz kalan meslek grubudur. Diş hekimliğinde farklı anabilim dallarınca yapılan tedavilerde aşırı risk içeren işlemler vardır. Örnek vermem gerekirse, Endodonti, Protez ve Restoratif bölümlerinde yani kanal tedavisi, dolgu yapımında kullanılan aletler; Periodontoloji bölümünde diş taşı temizliği için kullanılan aletler havaya aerosol saçmaktadır. Bu hastalığın da solunum yoluyla bulaştığı düşünüldüğünde diş hekimliğindeki riski tahmin etmek istemezsiniz!”
Koronavirüs vaka sayılarındaki artış nedeniyle yeni kısıtlamaların gelmesiyle birlikte diş tedavilerinde bir kısıtlama gelip gelmediği hastalar tarafından merak edilirken Hazal Karslıoğlu, Başkent Hastanesi’ne gelen hastaların, tüm tedavilerine belirli önemlerle devam ettiklerini belirtti.
Kliniklere hasta yakınları alınmıyor
Başkent Üniversitesi Diş Hekimliği’nde alınan önemlerden ve hastalardan istenen kriterleri anlatan Dr. Öğretim Üyesi Hazal Karslıoğlu şunları söyledi: “Benim bölümüm Ağız Diş ve Çene Radyolojisi daha az risk içerse de biz de pandemi dönemi için ek tedbirler aldık. Ağız içi filmleri mecbur kalmadıkça almıyoruz. Muayene öncesi her hastamıza hidrojen peroksitli gargara yaptırıyoruz. Hastalar konuşurken ve ağız içi işlemler bittikten hemen sonra maske kullanımını sağlamaktayız. Diğer genel tedbirler ise HES kodu sorgulayarak hastalar muayene ediliyor, hastane girişinde ateş ölçümü yapılıyor, kliniklere hasta yakınları alınmıyor. Ekstra olarak pandemi sonrası kliniklere havalandırma sistemleri ilavesi yapıldı. Bütün klinik pencereleri açık tutuluyor. Her hasta arası yeterli ve güvenilir havalandırmayı sağlamak adına hastalar daha uzun süren aralıklarla alınmakta. Bir odada birkaç hasta koltuğu bulunan kliniklerde ya mesafe sağlanıp hasta bakılmakta ya da hasta koltukları arasında ayırma işlemi gerçekleşen klinikler kullanılıyor. Ortak alanlardaki bardak, dergi, eşyalar kaldırıldı. Genel alanlarda dahil olmak üzere uygun alanlara alkol bazlı el antiseptiği yerleştirildi. İşlemler öncesi koronavirüs teması ya da şikayetler sorgulanmakta. Ayrıca hekimler olarak hastane forması ve rutinde kullanılan eldiven, maske kullanımı dışında N95 maske, bone, tulum, gözlük, siperlik kullanmaktayız.”
Kısıtlamaların ilk başladığı mart ayından bu yana hasta profillerindeki değişimlerden bahseden Karslıoğlu, “Mayıs ayı ortalarına kadar gerçekten şiddetli ağrısı olan, acil hasta kavramına uyan hastalar geliyordu. Haziran ayı itibariyle estetik restorasyon, diş beyazlatma, diş eksikliği, diş çapraşıklığı gibi şikayetlerle de hastalar gelmeye başladı. Özellikle son dönemlerde muhtemelen artan stres yüküne bağlı diş sıkma alışkanlığı olmasıyla artan eklem şikayetleri mevcut.” ifadelerini kullandı.
Randevulara yalnız ve tam saatinde gelinmesi gerekiyor
Özellikle pandemi döneminde ağız hijyeninin çok daha fazla önem kazandığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Hazal Karslıoğlu şu uyarılarda bulundu: “ Günlük en az 2 kere, 3 er dk fırçalama, ek olarak diş ara yüzey temizliği için diş ipi veya ara yüz fırçası kullanmaya ekstra özen gösterilmeli. Bir diş hastanesine başvurmayı düşünenler ise ateş, öksürük, boğaz ağrısı, halsizlik semptomları varsa randevularını ileri bir tarihe ertelemeli. Randevu alarak gelmek önem arz etmekte. Randevulara yalnız ve tam saatinde gelmek de aynı şekilde çok önemlidir ve dikkat edilmesi gerekenler arasındadır.”
