Dünya Bankası'nın son raporuna göre, küresel emtia fiyatlarının önemli bir düşüş yaşadıktan sonra dengeye oturduğu açıklandı. Rapora göre, altın fiyatları, 2024'te rekor seviyelere ulaşabilecek ve ardından hafif bir düşüş gösterebilir.
Nisan 2024'te yayınlanan "Emtia Piyasaları Görünümü" raporuna göre, küresel emtia fiyatları 2022'nin ortasından 2023'ün ortasına kadar yaklaşık %40 düştü. Bu düşüşün geçen yıl genel enflasyonun düşürülmesinde kritik bir rol oynadığı belirtildi.
Raporda, 2023'ün ortasından bu yana Dünya Bankası emtia fiyatları endeksinin temelde değişmediği ve jeopolitik gerilimlerin daha fazla tırmanmayacağı varsayımıyla, bu yıl küresel emtia fiyatlarında %3, 2025'te ise %4'lük bir düşüş öngörüldüğü ifade edildi.
Ancak raporda, bu düşüşün çoğu ülkede merkez bankası hedeflerinin üzerinde kalan enflasyonu bastırmak için yeterli olmayabileceği ve faiz oranlarının hızlı bir şekilde düşürülmesinin zorlaşabileceği uyarısında bulunuldu.
Geçen 2 yılda devam eden yüksek jeopolitik gerilimlerin petrol ve diğer birçok kritik emtianın fiyatlarını desteklediği belirtilerek, Brent petrol varilinin bu yıl ortalama 84 dolar, gelecek yıl ise 79 dolar olabileceği tahmin edildi.
Raporda, Orta Doğu'daki çatışmaların daha da tırmanması durumunda petrol arzındaki kesintilerin küresel enflasyonu artırabileceği ve ılımlı bir arz kesintisinin fiyatı 92 dolara çıkarabileceği, daha ciddi bir kesintinin ise Brent petrol fiyatını 100 doların üzerine çıkararak küresel enflasyonu neredeyse 1 puan artırabileceği değerlendirildi.
Altında 'rekor' bekleniyor
Jeopolitik zorlukların altın fiyatlarını desteklemesi beklenirken, "güvenli liman" arayışında olan yatırımcıların popüler tercihi olan altının ortalama fiyatının 2025'te hafif bir düşüş yaşamadan önce 2024'te rekora ulaşması bekleniyor. Gelişmekte olan ülke merkez bankalarından gelen güçlü talebin yanı sıra artan jeopolitik zorlukların bu yıl boyunca altın fiyatlarını desteklemesi bekleniyor.
Raporda ayrıca, Orta Doğu'daki çatışmaların tırmanmasının doğal gaz, gübre ve gıda fiyatlarını da artırabileceği belirtildi.
Yeşil teknolojilere yapılan yatırımların hızlanmasının küresel temiz enerjiye geçiş için kritik olan temel metallerin fiyatlarını artırdığına da işaret edildi. Buna göre, 2024'te bakır fiyatlarının %5, alüminyum fiyatlarının ise %2 artması bekleniyor.
Dünya Bankası Grubu Başekonomisti Indermit Gill, küresel enflasyonun hala baskı altında olduğunu belirterek, "Enflasyonu düşürmenin temel gücü olan emtia fiyatlarındaki düşüş aslında duvara çarptı. Bu, faiz oranlarının bu yıl ve gelecek yıl şu anda beklenenden daha yüksek kalabileceği anlamına geliyor." şeklinde değerlendirmede bulundu.
Dünya Bankası Grubu Başekonomist Yardımcısı Ayhan Köse ise merkez bankalarının, artan jeopolitik gerilimlerin ortasında emtia fiyatlarındaki ani yükselişlerin enflasyonist etkileri konusunda dikkatli olması gerektiğini vurguladı.
