Dünya genelinde yaşanan koronavirüs salgını ardından internette harcanan zaman arttı. Pandemiyle birlikte evlerine kapanan milyonlarca insan 2020 yılında bir önceki yıla göre sanal ortamda daha fazla zaman geçirmeye başladı. Peki internet kullanımı karnesinde Türkiye'nin durumu ne? İnternette ne kadar zaman geçiriyoruz? En çok hangi tarayıcı ve uygulamaları kullanıyoruz? Sosyal medyadaki dolandırıcılık yöntemlerine karşı hangi önlemleri almalıyız?
Ankara Masası Genel Yayın Yönetmeni Gökhan Gökyıldırım'a konuşan Sosyal Medya Uzmanı Abdi Baktur dikkat çeken istatistikler paylaştı.
En çok kullanılan tarayıcılar
İnsanların günlük 7 saate yakın bir zamanını internette geçirdiğini ifade eden Baktur, "İnsanlar sahip olduğu zamanın yüzde 40’ını internette geçiriyor. 2020 yılında televizyon izlediğimiz süre, günde ortalama 3,5 saat. 2,5 buçuk saatini de sosyal medyada geçiriyoruz artık. Sosyal medyada geçirdiğimiz vakit artıyor. Dünyada şu an için 4, 6 milyar internet kullanıcısı bulunuyor. Bunların yüzde 92.6'sı mobil telefonlar aracılığıyla oluyor. En çok kullanılan tarayıcıların başında Chrome ve Saferi geliyor. Daha sonrasında onu Firefox ve Samsung'un kendi tarayıcısı Microsoft Edge, Opera ve Internet Explorer izliyor." dedi.
Google liste başı oldu
Raporlara göre internette en çok bilgi edinmek, aile ve arkadaşlarla iletişime geçmek için zaman harcandığını ifade eden Baktur, "Covid-19’un etkisiyle beraber internet ve sosyal medya kullanımı 2020 yılında yüzde 13 artış gösterdi. Dünyada en çok ziyaret edilen web sitelerin başını Google, YouTube ve Facebook alıyor. Bu verilerin içerisinde aslında bildiğimiz gibi Google’da web site içeriklerini tarıyor. Web site içeriği dili sıralamasında Türkçe 4’üncü sırada. Dünyadaki web sitesi içeriklerinde Türkçe’nin 4’üncü sırada olması çok büyük bir rakam." şeklinde konuştu.
"Dünya genelinin çok çok üzerindeyiz"
Türkiye'nin Facebook ve YouTube’yi en aktif kullanan 12’nci ülke olduğunu,
Linkedin'de 14’üncü, Twitter'da ise 7’nci sırada bulunduğumuzu aktaran Baktur, "Vatandaşlarımızın internet kullanım süresi, dünya genelinin çok çok üzerinde. Gün içinde en uzun süre internet kullanan 12’nci milletiz diyebiliriz. Sesli komutla arama noktasında ise 5'inci sırada geliyoruz. Hindistan, Çin, Endonezya, Fas ve Türkiye diye devam ediyor. Bunu çok kullanan milletler arasında olduk. Peki 2020 yılında Google’da en çok ne arandı? Baktığımız zaman site olarak Google, Facebook ve Youtube, konu olarak ise en çok tahmin edebileceğiniz gibi Koronavirüsü aradık." ifadelerini kullandı.
Koroanvirüs salgını sürecinde özellikle Tiktok'ta bir patlama yaşandığına dikkat çeken Baktur, "Tiktok aylık kullanıcı sayısını 689 milyona çıkardı ve uygulamayı da 56 milyon kişi indirdi." bilgilerini paylaştı.
Sözlerinin devamında Türkiye'ye yönelik ambargolar sonrası milli ve yerli üretime geçilerek yapılan İHA ve SİHA örneklerini paylaşan Baktur, "Aslında şu anda dijital dünyada ve sosyal medya bunu yaşıyoruz. Bugün Whatsapp'tan milyonlarca kişinin Telegram'a ya da BİP'e geçeceğini kim tahmin edebilirdi? Kimse edemezdi." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'de internet kullanımının detayları
Türkiye'de internet kullanımı oranlarının detaylarına değinen Baktur, "Geçen yıl pandemi şartlarında dünya geneli internet kullanım süresi ortalama 11 dakika artarken, ülkemizde 28 dakika olarak gerçekleşti. Çok büyük bir artış diyebiliriz.Dünyada toplam internet trafiğinin yüzde 55.7'si mobile akarken, Türkiye'de mobil tercih edenlerin oranı yüzde 70 olmuş. Dünyada yaklaşık 3,80 milyar sosyal medya kullanıcısı var ve bu kullanıcılar içerisinde Türk insanın yüzde 64’ü sosyal medyayı aktif olarak kullanıyor. Sosyal medyada kişi başı ortalama Türkiye olarak 2 saat 51 dakika vakit geçiriyoruz. Dünya genelinde bu süre 2 saat 24 dakika. Sosyal medyayı iş için kullanım oranımız yüzde 44." dedi.
Facebook'un liderliği sallanıyor
Rapora göre Türkiye'de kullanılan sosyal ağların başında Facebook'un geldiğini dile getiren Baktur, bu liderliği İnstagram'ın aldığını savundu. Gençlerin, ebeveynlerin olduğu sosyal ağları kullanmak istemediğini ve buralarda takip edilmek istemediklerini söyleyen Baktur, "Bu yüzden Facebook’tan büyük bir kaçış var. Twitter'da da böyle düşünen, fikir belirtmeyi seven, bazen siyasi bazen gündemi takip eden gençler ve orta yaşlı bireyler çok fazla. Twitter'da bir de en büyük kitle spor kitlesi. Özellikle takımlarını desteklemek için sırf Twitter kullanan büyük bir kitle var. Özellikle bu maç günleri trend topik listesinde görürsünüz. En az 10 etiket o amaçla ilgilidir." ifadesini kullandı.
Sosyal medyada dolandırıcılık: Oltalama
Sosyal medya hesapları üzerinden yapılan dolandırıcılık yöntemlerine değinen Baktur şu şekilde konuştu:
Hesabınızın güvenliğini tam sağlayamadığımız için İnstagram hesabınızı hackliyorlar ve sizin adınıza paylaşım yapıyorlar. Hemen mail şifresini değiştiriyorlar. Siz hesabınıza tekrar erişim elde edemiyorsunuz. Sizin hesabınızdan 'Kupon aldım, şu kadar para kazandım' gibi böyle bizim oltalama dediğimiz Phishing yöntemiyle insanları dolandırmaya çalışıyorlar. Sanki dolandıran da siz oluyorsunuz. Çünkü arkadaşınız size güvenip mesaj atıyor.
Bunun önüne nasıl geçebiliriz? Bunun en büyük açıklarından birisi eski mailler. Özellikle hotmailde bu çok oluyor. Ya da Yahoo gibi hesaplarınız varsa. Hesabınız 10 yıl aktif kullanmadığınız için siliniyor. Bunlar da gidiyorlar bu mailin aynısını açıyorlar. Instagramınız da o mail tanımlı olduğu için oradan hesabınızı hackliyorlar. Mutlaka güncel mail kullanmaya dikkat edelim. Gmail ya da benzeri platformlarda Yandex gibi platformlarda yeni bir mail açıp, bu maillerle güncellemek, güvenliğini arttırmak çok önemli.
Ayrıca ikinci adım doğrulama dediğimiz bir yöntem var. Bankacılık uygulamalarındaki gibi telefonunuza kısa mesajla kod geliyor. Bu kodu girdiğinizde hesabınıza erişim yapılabiliyor. Bunu mutlaka aktif etsinler. İnstagram hesabınızın, mailiniz şifresi bulunsa dahi kodu girmediğiniz zaman hesabınız çalınamıyor ya da zorlaşıyor. Bir de hesaplarımız mutlaka gizli konumda olmalı diye düşünüyorum.
