Checkmate Su-75 savaş uçağının sunumu Rus Rostec Group'un 14-18 Kasım 2021 Dubai Airshow-2021 Uluslararası Havacılık ve Uzay Fuarı'nda yapılıyor. 14 Kasım’da Checkmate sunumu üretici UAC Başkanı Yuri Slusar ve uçağın baş mühendisi tarafından yapıldı.
Rus checkmate sunumuna Türkiye’den Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Ankara Rusya Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Salih Yılmaz da Rostec’in davetlisi olarak katıldı.
Prof. Dr. Salih Yılmaz, hem Rostec Başkanı Sergey Çemezov hem de Checkmate üreticisi UAC Başkanı Yuri Slusar ve uçağın baş mühendisi ile görüştü ve uçağı inceleme fırsatı buldu.
" Türkiye dahil her ülke ile işbirliğine hazırız"
RUSEN Başkanı ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Salih Yılmaz, gerçekleştirilen basın toplantısında Türkiye’nin S-400 alımı nedeniyle F-35 programından çıkarıldığını bu nedenle kendi milli uçağını yapmak için alternatifler aradığını belirterek, UAC Başkanı Yuri Slusar’a teknoloji transferi dahil Türkiye ile işbirliği yapmaya hazır olup olmadıklarını sordu.
UAC Başkanı Yuri Slusar, Yılmaz’ın sorusuna Türkiye dahil her ülke ile işbirliğine hazır olduklarını dile getirdi. Slusar, uçağı her ülkenin talep ve isteklerine göre şekillendirebileceklerini söyleyerek Türkiye isterse her türlü işbirliğine açık olduklarını duyurdu.
"Türkiye’nin NATO ülkesi olması nedeniyle işbirliği biraz zaman alabilir. "
Checkmate sunumu hakkında değerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Salih Yılmaz, “Rus checkmate tek motorlu savaş uçağı ve F-35’i inceleme fırsatı buldum. İkisinin de birbirinden üstün tarafları var. F-35, üç farklı versiyonla oldukça fazla seçenek sunuyor. Ancak checkmate de bazı konularda F-35’ten üstün. Özellikle yapay zeka konusunda F-35’lerden daha ileridedir. Ayrıca İHA’larla iletişim kurabilmesi ve ekonomik olmadı da avantajlarındandır. Hem ekonomik hem de hızlı manevra kabiliyetine sahip. Tek motorlu olmadı ve üzerinde kaynak ile perçin kullanılmaması da radarları atlatması için önemlidir. Türkiye, Rusya’dan teknoloji transferi ile kendi uçağını yapabilir. UAC Başkanı Yuri Slusar, Türkiye ile görülebileceklerini ve talepleri bilmeleri halinde bir müzakere oluşturabileceklerini söyledi. Rostec Başkanı Sergey Çemezov da helikopterler ve diğer konularda Türkiye ile işbirliği olabileceğini söyledi. Benim anladığım Rusya tarafı müzakerelere açık olduğunu söylüyor. Ancak Türkiye’nin NATO ülkesi olması nedeniyle işbirliği biraz zaman alabilir. Fakat teknoloji transferi ile Türk malı üretim olursa sorun olmayacaktır. ” diye konuştu.
"Fransa engel teşkil ediyor"
Bu yılki Dubai Airshow’un uluslararası silah üreticileri Rostec, United Aviation Corporation, Russian Helicopters, Rosoboronexport ve Precision Complexes yöneticilerinin yanı sıra endüstri uzmanları ve baş tasarımcılar da dâhil olmak üzere askeri ve savunma endüstrisi uzmanları arasında tartışmalara ev sahipliği yaptığını aktaran Yılmaz, “Örneğin Türkiye’nin daha önce Fransa ve İtalya ile ortak savunma sistemi üreyimine dair anlaştığı Eurosam şirketi yetkilileriyle de görüştüm. 150 km menzili olan hava savunma sisteminin üretiminin gecikmesinin veya başlamamasınn nedenini siyasi olarak gördüklerini dile getirdiler. Yani teknik olarak üretimde sıkıntı olmadığını fakat siyasi iradeden böyle bir olur olmadığını söylemek istediler. Burada benim anladığım bu projede Fransa’nın işbirliği konusunda isteksizliği projenin başlamamasında etkili. Bu anlamda Eurosam ile anlaşılan füze savunma sistemi üretiminde Fransa engel teşkil ediyor.” dedi.
"Uçağın kalkış ağırlığı yaklaşık 18 ton ve maksimum hızı 2 Ma'dan fazla"
Rus 5. nesil checkmate uçağındaki öne çıkan unsurlara da değinen Yılmaz, şöyle konuştu:
“Öncelikle Dubai’de sadece Rus Checkmate beşinci nesil tek motorlu avcı uçağı değil aynı zamanda genişletilmiş gövde çapına sahip MC-21-310 orta menzilli sivil yolcu uçağı, Superjet 100 uçağının SBJ iş versiyonu, Ka-226T hafif nakliye helikopteri de yer alıyor. Savaş helikopteri Ka-52E ve Mi-28NE yanı sıra Orion-E keşif ve saldırı İHA'sı ve Sapphire mobil anti-drone güvenlik kompleksi, Ansat Aurus VIP konfigürasyonu dâhil olmak üzere Ansat çok amaçlı helikopter de fuarda vardı. Bunları da inceleme fırsatı bulduk. "Dubai Airshow" uçuş programında "Rus Şövalyeleri" akrobasi ekibi de gösteri yaptı.
Checkmate avcı uçağının (İngilizceden çevrilmiş "Şahmat") Su-75 olarak da adlandırılıyor. Bu uçak, Rus basınında "mükemmel katil" olarak söyleniyor. Uçağın modeli, Komsomolsk-on-Amur'daki Yuri Gagarin'in adını taşıyan Komsomol Havacılık Endüstrisi Birliği'nde toplanmış (şirket, Sukhoi Bürosu'nun uçaklarının ana üreticisidir). Daha önce bu tür silahlar SSCB'de üretildi ve çok etkili ve popülerdi. Örneğin, efsanevi MiG-21 ve MiG-23 bunlardan ilk akla gelenlerdir. SSCB'de, MiG-29 hafif çift motorlu olarak üretildi. Yeni Checkmate saldırı uçağı, ekonomik olmanın yanı sıra, algılanabilirliği etkileyen daha küçük boyutları içeriyor. Dezavantajları ise daha düşük yük, daha kısa uçuş menzili ve elbette daha düşük hayatta kalma olasılığıdır. Bu uçak yakıt ikmali olmadan ve harici ekler olmadan 2.900 km menzile sahiptir. Uçağın kalkış ağırlığı yaklaşık 18 ton ve maksimum hızı 2 Ma'dan fazladır.”
" Checkmate’ın ilk Rus beşinci nesil uçağının modernize edilmiş ve daha gelişmiş versiyonu"
Prof. Dr. Salih Yılmaz, Checkmate Su-75 saldırı uçağının maksimum savaş yükünün 7 bin 400 kg olduğunu belirterek,” Uçağın füze ve bomba silahları için geniş bir iç bölmeye ve kısa menzilli havadan havaya savunma füzeleri için iki küçük bölmeye sahip olacağı bildirildi. Bir çift harici yakıt tankı ve yer hedeflerini yok etmek için 150-200 km'ye kadar menzile sahip üç adede kadar şok füzesi var. Şarj seçeneği sayesinde uçak, 1.500 kilometreye kadar olan mesafelerdeki hedefleri yok edebilecek. Bu özel durum çok etkileyici bir savaş menzili olarak kabul edilmektedir. Su-75, yetenekler açısından şimdiden hem İsveçli Saab JAS-39 Gripen'i hem de Amerikan Lockheed Martin F-35 Lightning II ile karşılaştırılmaktadır. Checkmate’ın ilk Rus beşinci nesil uçağının modernize edilmiş ve daha gelişmiş versiyonu Su-57 / PAK FA için geliştirilmekte olan bir motorla donatılacağı zaten biliniyor. Bu yeni motor, uçağa uzun menzilli savaş uçakları için son derece önemli olan süpersonik seyir hızı sağlayabilecektir. Uçağın üreticisi olan Rostec, uçağın Amerikan F-35'e kurulan radarın yeteneklerini önemli ölçüde aşacak yeni bir radarla donatılacağını da bildirdi.” İfadelerini kullandı.
"En modern şekliyle "yeni MiG-21"in doğuşuna tanık oluyoruz"
Su-75’in ilk beşinci nesil uçaklardan birini andırdığını vurgulayan Yılmaz, “Northrop-McDonnell Douglas YF-23 - yamuk kanatlı ve V şeklinde kuyruklu, aynı zamanda dümen ve asansör görevi ile donatılmış bir benzerlik var. Gövdenin uygun konturları, modern malzemeler ve "temiz" kaplama - kaynak veya perçin yok - ile birleştirilen bu şema, şu anda uçağın radara yakalanmasını en düşük seviyeye indiriyor. Genel olarak, yeni uçağın "görünmez" olması için iyi bir şans var. Rus havacılığının yeni bir efsanesinin, en modern şekliyle "yeni MiG-21"in doğuşuna tanık oluyoruz. Bu uçak 2023'te havalanacak. Checkmate, "kontrol ve mat" anlamına gelir. Satranç terminolojisinde LTS hafif bir "at", hızlı ve beklenmedik hamleler yapabilen, oyunun gidişatına karar verebilen bir hamleye sahiptir.” Şeklinde konuştu.
" F-35’e göre daha çevik ve kullanışlı"
“Rusya’nın yeni 5. nesil uçağı gerçekten incelemeye değer” diyen Yılmaz, “Yeni Rus uçağında İHA’larla bilgi alışverişi yapabilecek, değişen savaş durumuna anında tepki verebilecek, otomatik olarak herhangi bir zorluktaki görevleri değiştirebilecek ve yerine getirebilecek özellikler var. Rostech'in başkanına göre uçak kara ve deniz hedeflerini etkili bir şekilde yok edebilir, düşmanın sayısal üstünlüğü koşullarında hava üstünlüğü için savaşabilir. Beş adede kadar havadan havaya füze ve diğer imha araçlarını taşıyabileceği de bildirildi. Uçakta dâhili silah bölmeleri, sınıflarının en büyüğüdür.F-35’e göre daha çevik ve kullanışlı gözüküyor. F-35’in de kendine göre avantajları var. Fakat Türkiye açısından bakıldığında F-35 olmuyorsa checkmate ile teknoloji transferinde anlaşmak da bir alternatif olabilir.” dedi.
" Rusya ile ABD arasında bir sunum rekabeti vardı"
Dubai’de Rusya ile ABD arasında bir sunum rekabeti olduğunu da söyleyen Yılmaz,” ABD, üst düzey katılım ile temsil ediliyordu. Ayrıca çoğunlukla İHA-SİHA konusunda birçok ülkenin sunum yaptığını gördük. İlginç olan ise Çin, Dubai’de askeri silah sanayisini sergilemedi. Çin şirketleri yoktu. Bir diğer ilginç durum ise Rusya’nın Orion İHA konusunda henüz seri üretim yapmaya hazır durumda olmamasıdır.”
