Dövizdeki hareketlilik ve un fiyatlarındaki yükseliş Ankaralı lokantacıları da vurdu. Malzeme fiyatlarında yaşanan yüzde 100 oranındaki artış esnafı yok olma noktasına getirdi.
Ankara Masası’na konuşan Ankara Lokantacılar Kebapçılar ve Köfteciler Esnaf Odası Başkanı Mehmet Aztekin, pandeminin etkisinden kurtulamadan esnafın zamlarla boğuşmaya başladığını belirtti.
Aztekin ”Gökten yağmur yağsa lokantacıların başına taş düşüyor. 20 Mart 2020’den normalleşme sürecine kadar pandemiyle uğraştık. Sonra normale dönmeye başladık bu sefer işçi bulamadık. Çünkü garsonlar, usta başları kapalı kaldığımız süreçte işsizlikten başka sektörlere yöneldi. Usta sıkıntısıyla uğraşırken bir de zamlarla boğuşmaya başladık. Şuanda sektör un fiyatlarına yetişemiyor. Esnaflar mallara zam yapamadılar, müşteri gelmeyecek diye çekiniyorlar. Artık esnafta kar diye bir şey kalmadı, günü kurtarıyor. “ dedi.
"Yüzde 100 zam geldi"
1 ay içerisinde yaşanan fiyat artışlarına dikkat çeken Aztekin, “50 kiloluk pidelik un fiyatı 130-140 lira iken şuan 380 lira oldu. Odunun ton fiyatı 750 lira iken bin 400 lira oldu. Bedava verilen malzemeler var. Paketlemede kullanılan kutudan peçeteye kadar hepsine yüzde 100 zam geldi. Ayçiçek yağı 35-40 liradan 85-100 lira arasına çıktı. Genelde lokantada karkas et kullanılır, kilosu 45 lira idi şimdi 55 lira oldu.” diye konuştu.
"Müşteri bulamayınca esnaf arasında rekabet başladı"
Esnafın yok olma safhasına geldiğini söyleyen Aztekin,” Bizim dolarla ne işimiz var, dolar artışı bizi de etkiledi. İki yıldır fiyat artışı yapmıyorduk. Aralık ayında bir tarife çıkardık yüzde 15-20 gibi bir artış yapabildik. Mesela üçüncü sınıf bir lokantada 100 gram döner 40 lira. Müşteri gelmeyecek diye esnaf 40 liraya bile satmıyor. Esnafı zor kurtardığı halde müşteri kaybetmemek için tarifeden satamıyor. İnsanlar evlerinde iç hazırlayıp pidecilere götürüyor. Sadece pideciler el emeği ve hamur ücreti alıyordu o bile 2,5 liraydı 5 liraya çıkartıldı –ki o da kurtarmıyor. Önceden esnaf besmeleyle dükkanını açar, ilk siftahını yapınca ‘ben siftahımı yaptım komşuma gidin’ diyerek müşteri yönlendirirdi. Şimdi müşteri bulamayınca esnaf arasında rekabet başladı. Sıkıntılı günlerdeyiz maalesef. Her gecenin bir sabahı vardır, inşallah bugünleri de atlatacağız. Esnaf sürekli beni arıyor, ne yapacağız, bu fiyatlara kim dur diyecek diye.” şeklinde konuştu.
"Yüzde 15-20 oranında yeni bir fiyat artışı olabilir"
Yılbaşından sonra fiyatlarda artış yapabileceklerinin sinyalini veren Aztekin,” Yüzde 15-20 oranında yeni bir fiyat artışı olabilir. Bizim aldığımız mallar yüzde 100 zamlandı ama müşteri kaybetmemek için en fazla yapabileceğimiz zam yüzde 25 olur. Benim pandemiden önce 8 personelim vardı, öğlenleri oturacak yerimiz olmazdı. Şimdi pandemi oldu, fiyatlar arttı, müşteriler azaldı personel sayısını 4’e düşürdük. Masalarımızın yarısı boş kalıyor. Yüzde 100 doluluktan yüzde 30'lara düştük.” dedi.
"Devletten en az faizsiz 50 bin liralık kredi bekliyoruz"
Aztekin fiyatlardaki yüksek artışlar nedeniyle çağrıda bulunarak şunları kaydetti:
“Bu zamlara birinin ‘dur’ demesi lazım. TMO’nun, un fabrikalarının fiyatları geri çekmesi lazım. Bir tek un değil odunun da yağın da fiyatların bir an önce düşürülmesi gerekli. Esnafımıza sabır dilemekten başka yapabileceğimiz bir şey yok. Devletten en az faizsiz 50 bin liralık kredi bekliyoruz. Pandemi sürecinde yapıldığı gibi 6 ay ödemesiz 3 yıl taksitli kredi bekliyoruz. Çalışan işçilere verilen kısa çalışma ödeneği ve iş verenlere verilen biner liralık ödemeden istiyoruz. “
